Tasavvufî tarikatlar şeklinde teşkilatlanmış bulunan mistik İslâm'ın Orta Asya, Kafkasya ve Balkanlar'daki Türk toplulukları arasında zaman zaman, özellikle de bu Türk topluluklarının çeşitli emperyalist hâkimiyetler altına girdiği dönemlerde, onların milli kimliklerini ve bağımsızlık duygularını besleyen güçlü bir toplumsal faktör haline dönüştüğünün pek çok örneğine de rastlanmaktadır. Türkmenistan'da Kurban Murat, Çeçenistan'da ünlü İmam Şeyh Şâmil hareketi (Müridizm), yahut Dağıstan'da Şeyh Necmeddîn ve Uzun Hacı olayları örneğinde olduğu gibi, XIX. yüzyıldan itibaren Rus hâkimiyetine karşı Orta Asya ve Kafkaslarda gösterilen direnişlerde, çeşitli tarikat çevrelerinin bu direnişleri hem organize etmek, hem de fiilen sürdürmek itibariyle önemli rolleri bulunduğunu, uzman bilim adamlarının araştırmaları ortaya koymuştur. Anadolu'da da özellikle Millî Mücadele döneminde, en az yerel ulemâ kadar muhtelif Anadolu şehirlerindeki Mevlevî, Bektaşî, Rifâî ve Kadirî tarikat çevrelerinin örnek teşkil ettiği milis mukavemet hareketlerinde bu mistik İslâm yorumunun payı çok belirgindir.
Sayfa 65Kitabı okudu
·
7 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.