Şarkiyatçılık adlı alanında çığır açmış kitabıyla temayüz eden Edward Said, dilbilim, kültür ve kolonyalizm üzerine yaptığı çalışmalarla geçtiğimiz yüzyılın son çeyreğine damgasını vurmuş bir entelektüeldir. Said'in ilgi alanları salt bunlar da değildir tabii. Sürgün, yabancı ve marjinal bir entelektüel olarak çağının politik gelişmelerini takip etmiş, kendine özgü bir duruş sergileyerek emperyal emelleri olan ülkeleri ifşa etmiş, mağdur ve ezilen halkların yanında konumlanmıştır. Edward Said, Entelektüel adlı kitabında entelektüelin nasıl bir duruş geliştirmesi gerektiğini açıklarken, aynı zamanda nelerden uzak durması gerektiğini de açıklayarak dört başı mamur bir tanım geliştirmiştir. Entelektüel duruşun sanıldığı ya da görüldüğü kadar basit olmadığını, belirli aidiyetleri olan bireyin düşüncelerini ifade etmeye çalışırken ister istemez ikikemlerde kaldığını ama takip etmesi gereken tek doğru yolun evrensel insan hakları ve ideallerini savunmak olduğunu tekrar tekrar vurgulamıştır. Aidiyetlerinden sıyrılamayan ve kendi aidiyetini tek geçerli ve doğru addeden kişinin kesinlikle entelektüel olamayacağını çok sarih biçimde göstermiştir. Entelektüelin sığınacak bir tanrısı olmadığını, iman edilecek bir dini olmadığını, milliyetçi hislerin, dini duyguların entelektüeli yönlendiremeyeceğini, laik entelektüelin aidiyet gözetmeden insanlık ideali için, ezilen, yok sayılan insanlardan yana tavır alması gerektiğini tekrar tekrar vurgulamıştır. Sürgün, yertsiz yurtsuz olmanın bir entelektüel için dezavantaj değil tersine her türlü aidiyet değerlerinden sıyrılmış olmanın da avantajıyla ideal bir durum olduğunu imlemiştir. Gerçekleri perdesiz bir biçimde görerek ifşa etmenin daha kolay ve yapılması gereken bir şey olduğunu vurgulamıştır. Said kendi yersiz yurtsuzluğunu bu meyanda kullanmış aslen Filistinli bir Amerikan vatandaşı olarak vatandaşlık bağını boynunda bir zincir olarak görmemiş, çağın gerçeklerini, ihlalleri her fırsatta dile getirmiş, İsrail'in Filistin'e yaptıklarını cesurca dillendirmiştir. Edebiyat Said'in Entelektüel kitabı, aidiyet duygusu ile hareket ederek ulusal çıkar, din ve ırk gibi ayrımları gözeterek entelektüel olunamayacağını açıkça vurgulamıştır. Evrensel insan hakları ve ideallerini gözeterek, ezilen kesimlerin yanında olunmasının, onlardan yana tavır alınmasının entelektüelin ilk ve temel şartı olduğunu savunmuştur. Entelektüelin her zaman amatör bir ruhla kalemini satmadan doğru bildiği şeyleri savunması gerektiğini ifade etmiştir. Dolayısıyla entelektüel olmanın asli göstergesinin bağımsız ve vicdanıyla hareket eden bir ruha sahip olması gerektiğini, doğruları her ne şartta olursa olsun savunması gerektiğini imlemiştir. Edward Said'in Entelektüel'i çağımızda aydın geçinen ve hatta entelektüel olduğunu iddia eden bireylerin başucu kitabıdır. Bu kitapta savunulan şeylerin aleyhine olarak aidiyetten bahsederek insan hakları ihlallerini, ezilenlerin mağduriyetlerini yok sayan bir tutumun bırakın entelektüeli, dar kafalı bir gericiden ileri gidemeyeceği açıktır. Okuyarak konforundan rahatsız olmayı göze alanlara tavsiye edilir.

EntelektüelEdward Said · Ayrıntı Yayınları · 2011921 okunma

··

131 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.