Bizde bir "kitap okuma terbiyesi” yer almış mıdır, almamış mıdır, iyice bilmiyorum. Aöa içimde şüphr var; gördüğüm bazı örnekler de şüphemi artırıyor. Kitap okuma terbiyesi demekle neyi anlatmak istiyorum? Herkesin her kitabı okumaması lâzım geldiğini, okuma merakının da -başka terbiye kaideleri gibi- usulleştirilmesini. Kötü olan şudur ki çoğunluk evlatlarının durmamacasına kitap okumasından memnundur; ama ne okursa okusun... Okumak işinin usulsüz ve ayıp noktasını gören aileler azdır; bu işte kontrol ise hemen hemen hiç yoktur. Küçük bay ve bayan akşam üzeri koltuğunda yeni bir sürü kitapla gelir, köşeye geçer yahut odasına kapanır; başını saatlerce sahifelerden kaldırmaz. "Ne yapıyor?" derler; "okuyor!" Eh, fena bir şey yapmıyor a! Varsın okusun! Okudukları hangi kitaplardır? Orası düşünülmez. Sokak sokak gezmekten, komşu komşu dolaşmaktan, kötü kişilerle düşüp kalkmaktan elbette iyidir... deyip geçerler.
Değildir. Yayın hürriyeti olan, yani sansüre uğramadan kitap basılan olgun memleketlerde o hürriyetin bir "amortisör"ü vardır ve işte "okuma terbiyesi" dediğim budur. Usul ve âdet dışı olduğu için kızınızı meselâ nasıl, daha kapalı ve uzun etekli de olsa gecelikle sokağa çıkmağa bırakmazsaniz ve o kız da gecelikle gezmekten hayâ duyarsa, bazı kitapları elinde taşımanın, evine sokmanın ve okumanın aile ve cemiyet terbiyesine aykırı hareketlerden sayıldığını da bilmemiz lazım gelir. Ahlâk ciheti ayrı meseledir. Son günlerde yaşlı başlı adamların bile adlarını tekrarlamaktan çekinecekleri tercüme ve telif romanları vitrinlerde ve ilânlarda görünce tiksindiğimize, hele bunlara genç ellerde raslanınca irkildiğimize şüphe yok. Kitap sansörü olmamasından değil, aile ve terbiye baskısının yokluğundan şikâyetçiyiz.
Bir nokta daha var: Başka memleketlerde bir "kitap basma terbiyesi" de yerleşmiştir. Tabiî duygularımızı yalnız adi cihetten tahrik edici eserler basmakla geçinen kitapçıların adları malûm sokaklar gibi bellidir. Ciddî, değerli, temiz kitap çıkararak daima firmasının haysiyetini koruyan kitapçı yayımları da öylece bilinir. Hatta bazısı az çok mahzurlularini işaretlerler. Bütün bunlar bir kitap basma terbiyesinin yerleştiğine alâmettir.
Sayfa 528Kitabı okudu
·
12 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.