İlim uğruna çok büyük zorluklarla karşılaşan Gazali şöyle demiştir:
“Yollarımız eşkiyalar tarafından kesildi. Eşkiyalar neyim varsa hepsini alıp götürdü. Peşlerine
takıldım.
Reisleri beni görünce:
"Geri dön şaşkın! Yoksa ölürsün." dedi.
"Sadece size faydası olmayan şu heybemi, bana geri vermenizi istiyorum." dedim.
"Ne varmış o heybede?" diye sordu.
"Kitaplarım var. O kitapları dinleyip yazmak ve ilim öğrenebilmek için çok diyarlar dolaştım."
deyince güldü ve:
"Nasıl ilim öğrendiğini iddia ediyorsun? Senden bunları aldığımızda ilmin kalmadı." dedi. Sonra
birkaç adamına emretti bana heybemi geri verdiler.
Gazali bundan sonra şunları ekliyor:
'Bu olay bende, Allah’ın sevkiyle derin bir düşünce oluşturdu. Tus’a geldiğimde üç sene uğraştım ve
yazdığım kitapları ezberledim. Şayet eşkıyalar yolumu kesip kitaplarımı alsa dahi bilgisiz kalmayacak
bir vaziyete geldim.'
07.03