Suçluluk duygusu daha ziyade kişinin ‘kendisini’ olumsuz değerlendirmesi ile ilgiliyken, utanç duygusu ‘başkalarınca’ olumsuz değerlendirilmekle ilgilidir. Yani suçluluk içsel yönelimliyken, utanç dışsal yönelimlidir. Bu nedenle örneğin suçluluk yapılan yanlışı başka kimse bilmese bile kişinin içini kemirirken, utanç başkalarının bilmediği edimler söz konusu olduğunda ortaya çıkmayabilir. Dolayısıyla “başkaları yokken” utanç hissedilmeyebilir. O nedenledir ki utandığımızda gözlerimizi kaçırırız ve sanki böylelikle bize bakılmasını da önleriz ya da küçük çocukların gözlerini kapadıklarında görünmediklerini sanmaları gibi dışarıdan gelen bakışları keseriz. Oedipus da utancıyla baş etmek için kendi gözlerini feda etmiş ve başkalarının kendisini gördüğünü göremez olmuştu. Benzer biçimde, utandığımızda duygumuzu “yer yarılsa da içine girsem” diye ifade etmemiz de başkalarının bakışlarından kurtulmak isteğimizi dile getirir.
Sayfa 86
·
15 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.