Doğu’nun Limanları Kitap benim açımdan kafa karıştırıcı başladı diyebilirim. Bu zamana kadar bildiğim hikayeden çok farklı bir hikaye ile başlangıç yaptı. Sultan kızı İffet’den bahsedince dönemin padişahının Abdülaziz olduğunu anlayabildim. Lakin hikayenin devamında kitap beni biraz soğuttu. Abdülaziz’in ölümünün nasıl olduğunu bilen birisiyim. Odasının içerisinde 7 adam ile güreştiğini ve uzun zaman dayanabildiğini, çok iyi bir güreşçi olduğunu biliyorum. Ama burada intihardan söz ediyor. Bence bu kurgu değil çarpıtma. Amin Maalouf dünyada bilinen bir tarih romancısı ve ülkemizde de okunuyor. Bu kitabı okuyarak pek çok kişi Abdülaziz’in ölümünü hayatı boyunca bu şekilde bileceği aşikâr. Yazarın kurgusal-tarih romancısı olduğunu biliyorum. Ama bence bir kurgusal-tarih yazarı gerçek olayları değiştirmeden gerçek olaylar çerçevesinde kurgu yapmalıdır. Bir padişahın ölümü hakkında değil. Açıkçası kitabın devamında, başlangıçta yaşadığım afallamayı geride bırakmaya çalıştım. Yazarın akıcı dili buna yardımcı oldu. Ama yazarın kitaptaki karakterlerin duygularını, psikolojisini başarılı şekilde yansıttığı düşünmüyorum ki bu bazen kitaptan sıkılmama neden oldu. Kitaptaki olaylar hep bir çatışma ve savaş çerçevesinde oluyor. Yazar bunlara pek değinmemiş, derdinin de savaşı anlatmak olduğunu düşünmüyorum. Bence daha çok insanları anlatmak istemiş. Ama ben hiçbir karakterde savaş psikolojisini göremedim, ayrıca karakterler de çok sığ anlatılmış, bu benim gözümde büyük eksiklik. Bizzat savaşı anlatan veya savaştaki insanları anlatan kitaplar genelde çok ağır olurlar. Bunun sebebi kitabın taşıdığı savaş psikolojisidir ki bu kitapta kesinlikle yok. Kitapta mesaj olarak ise büyük toplum çatışmalarının insan ilişkilerine her zaman ve her bireye yansımak zorunda olmadığını görüyorum. Türk-Ermeni ilişkisi; arkadaşlığı, dostluğu. Bir Arap ile Yahudi’nin sohbet edebileceğini. Evet bunlar kitapta bahsedilen ilişkiler. Lakin o kadar insan duygularından eksik anlatılmış ki bu arkadaşlıklar bana sahte geldi. Kitap boyunca İsyan’ın babasının ve dedesinin ilişkisine kendimi veremedim. Clara ve İsyan’nın aşkını da coşkulu anlatabildiğini düşünmüyorum. Sonuçta savaş ortamında filizlenen bir aşk daha duygulu, okuru daha ele geçirir şekilde yazılmalıydı. Savaşa karşı iki farklı ırktan gelen iki kişinin aşkı bu kadar basit yansıtılmaz benim görüşümce. İsyan’nın babasının ölümünden sonraki delirmesi de bir çırpıda olmuş gibi anlatıldı. Bence kimse o kadar basit delirmez. Yazar İsyan’nın delirmesini bir çırpıda anlatmış(!). İsyan’nın tımarhanedeki; kapatılmış, hapsedilmiş duygularını göremedim. Bence bir insan öyle bir yere kapatılsa, deli bile olsa bu duyguları yaşar. İsyan’da Clara’ya ve kızına karşı yoğun özlem duygusunu da görmedim. Savaş ortamında sensiz karın doğum yapıyor; baban ölüyor ve kardeşin seni tımarhaneye kapatıyor. Bunlar büyük olaylar, yoğun duygular barındırması gereken olaylar. Açıkçası bu olaylarda da gerçekçi bir duygu aktarımı yapılmadığından ben hiçbir yerde İsyan’a ne üzüldüm ne de acıdım. Ayrıca mekan tasviri de olduğunu söyleyemeyeceğim. Kitabı okurken hiçbir yerde rahatça zihnimde canlandırma yapamadım. Büyük edebi eserlerde mimariden edebiyata geçiş vardır. Maalesef ki bu geçişi de göremedim. Tabi kitapta sevdiğim bir şey var; İsyan’nın tımarhanede; kendi kendine hastalıktan kurtulma farkındalığına varması. Bunun duygusu yansıtılmış ve derinliği görülüyor mu? Hayır, ama yazarın böyle bir farkındalığa yer vermesini sevdim. Kendi hayatımızda da ders çıkartabileceğimiz bir nokta. Ama bence burada çok iyi üslup yoğunluğu yansıtılabilirdi, yazar bu konuyu çok iyi değerlendirebilirdi; maalesef değerlendirmemiş. Kitapta beni çarpan pek bir ifade yoktu. Lakin bir cümleyi gerçekten çok sevdim: ‘’Hayat insana bıkkınlık verecek kadar uzun değil.’’ İsyan’nın Clara’ya olan aşkını anlatırken ki kurduğu bir cümle bu. Açıkçası bu cümle de olmasa ‘’Bu adam aşık olmuş’’ demezdim. 19.04.2021 Pazartesi Doub-z

Doğu'nun LimanlarıAmin Maalouf · Yapı Kredi Yayınları · 202132,3bin okunma

·

21 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Beyzza Yıldırım