#Cemo
Kitabın ismi Cemo ama bana kalırsa asıl kahraman Cano.Töreye baş gelmiş,ağalık sistemine karşı dik durmuş bir baba.
Kızı Cemo'yu erkek gibi yetiştirmiştir. Kızını isteyenlere, yarışma düzenleyip onu alt edenin alacağını söyler. Böylece kızına istediği kişi ile evlenme şansı verir. Nitekim o zamanlarda oralarda kızı istediğine vermek her yiğidin harcı değildir.
Cano'nun ağzından dinleyelim :
"Yolda oynayanda kapar gelin ederler dokuz yaşında kızı. Ak ne, kara ne bilmezken, kofiyi giydirirler başına. Avrat olur, ana olur, dahası erinin yedi sülalesine kul olur. Ekmekten çok dayak yer. Kocası döver, kaynanası döver, görümü döver, kaynı döver. Koca evinde gelini dövmek helal. Tüm kabahatler gelinin. Aş pişmeyende, iş bitmeyende suç kimin olursa olsun dayağı gelin yer"
Urfa'da bir müzede ailece yer sofrasında yemek yiyen bir aileyi canlandıran mankenlerin gelin olanı, diğerlerinin aksine tepsinin altındaki sofra bezinde yemeğini yer bunu oradaki görevli şöyle açıklamıştı. "Kayınpeder cömertlik edip gelini sofrasına davet etmiş ama gelin saygısından yerde yiyor."Ama bu kitaptan sonra bunun saygı değil korku olduğuna karar verdim.
"Koyma beni buralarda Cano Cano
Söyle bana nere gidem"
(Kitabın bu kısmında istemsizce bu türküyü düşündüm.)
Değirmenci Cano ile Çancı Memo köylüleri zalim Sarikoğlu Ağa'nın baskısından bir komutan yolu ile kurtarırlar.Kemal Paşa'nın adaletine inanır, Ziraat bankasına başvururlar.Başlarında ağa olmadan kendi düzenlerini kurarlar. ( Cumhuriyet döneminde ağalık sisteminin uzun süre devam ettiğini öğrendim .)Başlarda her şey güzel gider ama maalesef ağaların düzeni kolay kolay bozulmayacak kaymakamı da kendi yanlarına çekeceklerdir.
Çanakkale'de doğup İzmir'de yaşayan yazarın Doğu Anadolu'yu bu kadar iyi bilmesi ve kullandığı söyleyiş özellikleri, destansı anlatım beni hayran bıraktı. Belki Doğulu bir yazar bile bu kadar iyi anlatamazdı.
En sevdiğim alıntı:
Şunu da hiç hatırdan çıkarmayın ki, iyilik parayla pulla satın alınmaz
Kitaptan öğrendiğim birkaç kelime :
Zagon:kural
Maraba:Çiftçi
Kadasını almak:uğruna ölmek
Çedene:menengiç
Tahsin etmek:Takdir etmek
#kitapyorumu #kitapalıntıları #kitapönerileri #bookstragram