Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.27
Gönderi
KÜRK MANTOLU MADONNA BİR AŞK ROMANI DEĞİLDİR!
Bu önermemi mavi sayfalar adlı youtube kanalımda da üzerinde durdum. Dilerseniz oradan da izleyebilirsiniz. Linki Buraya bırakıyorum. Kitapla ilgili 7-11 dk ön konuşmadan sonra analizime başlıyorum:
youtube.com/watch?v=_l7J1-E...
Bununla birlikte kitapla ilgili aldığım notları burada paylaşıyorum, sevgiler...
• Neden çok sevdik: Çünkü bir olmamışlık hikayesi… Acılarla ve olmamışlıklarla yoğrulmuş bir coğrafyanın insanları için çok uygun…
• Kürk Mantolu Madonna’yı en iyi anlatan cümle: “Bu böyle olmayabilirdi” ya da “Bunun böyle olmaması lazımdı”
• Kürk Mantolu Madonna bir aşk romanı değildir; iradesizliğin ve basiretsizliğin romanıdır.
• Bunu Sabahattin Ali’yi eleştirmek için değil yüceltmek için söylüyorum.
• Edebi metinlerde üst metinde başka bir konu anlatılırken alt metinde ise anlatılmak istenir.
• Marx kapitalin üçüncü cildinin özetle: “Görünen gerçek olsaydı bilime gerek kalmazdı” der!
“şeylerin görünüş biçimleri ile özleri dolaysız olarak çakışsaydı bilim tümüyle gereksizleşirdi, sayfa 804”
• Evet üst metinde bir “aşk hikayesi” var diyebiliriz ama alt metinde derinlemesine iradesizlik ve basiretsizlik işleniyor.
• Neden iradesizliğin ve basiretsizliğin romanı? O zaman şu soruyu soralım:
o Raif Efendi neden öldü ya da finalde Sabahattin Ali finalde Raif Efendiyi neden öldürdü?
o Raif Efendi aşkı için mi öldü yoksa Sabahattin Ali Raif Efendi’ye üzülelim ve onu daha çok sevelim diye mi? Sanmıyorum!
o Okur açısından bakıldığında Maria Puder’in öldüğünü öğrenince aşk acısına dayanamadı ve öldü.
o Eleştirmen açısından ise karakterin o andan itibaren artık hayata devam etmesi için bir neden kalmamıştı ve Sabahattin Ali dramatik etkiyi artırmak için Raif Efendi’yi öldürdü.
o Bunlar okur açısından ve eleştirmen açısından doğru olsa da yeterli bir açıklama değildir. Neden? Çünkü:
Sinop cezaevinde yatmış,
Orada hepimizin diline pelesenk olmuş “Hapishane Şarkısı V-Aldırma Gönül” şiirini yazmış,
Kuyucaklı Yusuf’u, İçimizdeki Şeytan’ı yayınlamış,
Toplumcu yanı çok güçlü,
Almanya’dan dönüşte, Kautsky’nin, Lenin’in, Rosa Lüksemburg’un kitaplarını getirmiş,
Etrafında Pertev Naili Boratav, Nail Çakırhan, Zekeriya Sertel, Mehmet Ali Aybar, Behice Boran, Bedri Rahmi Eyüboğlu gibi toplumcu aydın ve sosyalist arkadaşları olan Sabahattin Ali’den her şeyden yalıtık sadece saf bir aşk hikayesi anlatmasını beklemek ne kadar doğru?
Üst metinde bir aşk hikayesi anlatan Kürk Mantolu Madonna dönemin Almanya (Weimar Cumhuriyeti) ve Türkiye (Kuruluş dönemi) koşullarına dair neredeyse hiçbir vurgu yapmamasının nedeni alt metinde başka bir şey anlatmasındandır.
Okur açısından olan önermeye gelelim:
+Raif Efendi, Maria Puder’in aşkından öldü, aşk acısı çekti!
-O zaman şunu sormak gerekiyor:
1. Ortada ciddi bir aşk varsa bu kavuşma neden olmadı? Tamam, her aşk kavuşmayla bitmez. Bu kavuşmayı engelleyen faktörler olur. Ama bu esere baktığımızda:
2. Maria Puder’i Raif’in ailesi mi istemedi?
3. Maria Puder’in annesi bir Türkle evlenemezsin mi dedi?
4. Kötü insanlar bu aşkı engellemeye mi kalktı?
5. Birlikte olabileceklerken başka bir kadına ya da başka bir erkeğe mi aşık oldular da birbirlerinden vazgeçtiler?
Bu ihtimallerin hepsine hep birlikte “KOCAMAN BİR HAYIR” diyoruz.
-Pekii ortada bu ihtimallerin hiçbiri yokken aşk acısından ölen Raif Efendi aşkı için, Maria Puder için ne yaptı? Neyi göze aldı? Kime karşı geldi?
-Neredeyse aşkı için hiçbir şey yapmadı, hiçbir şeyi göze almadı, hiç kimseye de karşı çıkmadı.
-Yaptığı tek şey var o da Maria Puder hastalandığında yanında kaldı ona baktı. Bunun için aşık olmaya gerek yok bunu iyi bir arkadaş da yapar.
-Maria Puder’e aşkını açıklamada onu delice istediğine dair elle tutulur gözle görülür hiçbir girişimde, çabada bulunmadı (okurken bunu bekledik). Sadece hal ve hareketlerinden ona aşık olduğunu anlamasını ve kendisine gelmesini istedi.
-Ancak aşk devrimci bir durumdur. Devrimci durum var olan kurulu düzeni yıkıp geçmek ister. Aşık olduğunuzda da hiçbir şey eskisi gibi olamaz. Devrimin kendisini gerçekleştirmesi iktidarın alınmasına bağlıdır. İktidar devrim isteyen halk ile ona öncülük eden devrimci siyasi partinin birbirine kavuştuğu ve bir potada eridiği yerdir. Aşkta iktidara varmak ise iki aşığın kavuşmasıdır. Yani halk da siyasi parti de iktidar için birlikte mücadele etmelidir. Yani Raif Efendi de Maria Puder de bu kavuşmanın çok daha öncesinde gerçekleşmesi için gerekli adımları atmalıydılar. Raif Efendi korkaklık sergileyerek; Maria Puder de kararsızlıklar, gelgitler göstererek ve Raif Efendi ile dolaylı konuşmalar yaparak iradesizce ve basiretsizce hareket ettiler. Kenarda kuytuda hiçbir şey yapmadan iktidarı alamazsınız. İktidarı istiyorum ama iktidar için bir şey yapmak istemiyorum ancak yine de iktidar bana gelsin derseniz olmaz. Maria Puder’i istiyorum ama onunla birlikte olmak için gerekli çabayı göstermek istemiyorum, o beni anlasın bana gelsin. İktidarı alamazsanız devrim elinizden kayıp gider. Maria Puder’in Raif Efendinin elinden kayıp gittiği gibi.
Raif Efendi’nin karakteri
1. Sanatla ilgilenen, ince ruhlu, toplumsal süreçlere ilgisiz
2. İradesiz, roman boyunca iradesizliğini görüyoruz.
3. Başta kendisine buna bağlı olarak karşı tarafa güvensiz ve şüpheci
Maria Puder ile mektuplaşırken bir süre sonra yazdıklarına gelmeyince ve gönderdiği son mektupların postaneden alınmadığı için kendisine geri gönderilince kısa süre içinde Maria Puder’den ümidi kesiyor onunla ilgili hükümler veriyor. Benim Maria’m böyle bir şey yapmaz, mutlaka başka bir şey olmalı demiyor. Bir yolunu bulup Almanya’ya peşinden gitmiyor. Vazgeçiyor. Fakat bazı durumlarda “Vazgeçmenin Alternatif Maliyeti Hesaplanamayacak kadar Büyüktür!
4. Alıngan, Kırılgan, Utangaç,
5. Oedipus kompleksini aşamamış (Babası sevmemiş, babası ne istemişse yapmış, otoriteye uygun hareket ederse sevilecek)
“Demek beni beklemişti. Demek ben onun için ehemmiyeti olan bir insandım. Okşanmış bir küçük kedi gibi gözlerinin içine baktım.”
6. Kendi istediklerinin peşinden gidememiş
7. İntihara eğilimli, zayıflı karakterlidir.
Maria Puder’in Karakter Yapısı
1. Sanatla ilgilenen
2. Kendi ayakları üzerinde duran
3. Güçlü karakterleri seven ve acizlikten hoşlanmayan
4. Yaşına göre hayat tecrübesi fazla
5. Dolayısıyla artık kırılmamak için dışarıya karşı net ve kesin bir duruş sergileyen fakat bu sertliğin arkasında hassas bir ruh var
6. Duygusal olarak karmaşık, gelgitleri olan, kararsız
Raif Efendi’nin bu karakter yapısı Maria Puder’in gözünde Raif Efendiyi ne istediğini tam olarak bilmeyen zayıf bir özne olarak görmesine neden oluyor bu yüzden de birkaç kere Raif Efendiye “çocuksun” diyor.
Raif Efendi korkak yapısından dolayı Maria Puder’in karşısında sürekli anlayışlı, bir şey istemeyen erkek profili çiziyor, var olanı da kaybetmek istemiyor:
“Şimdiye kadar bana bu derece yakın olan bir insana tesadüf etmediğim için, bence bütün meselelerin üstünde onu muhafaza etmek arzusu vardı. Bütün isteklerimin en son gayesi belki de ona tamamen, hiç noksansız, bütün maddi ve manevi varlığıyla sahip olmaktı, fakat elde edebildiğimi de kaybetmek korkusuyla, bu gayeye gözlerimi çevirmekten çekiniyor, seyretmekte olduğu ve yakalamak istediği harikulade güzel bir kuşu küçük bir hareketiyle kaçıracağından korkan bir insan gibi atıl kalıyordum.”
“Bu hareketsizliğin, korkuya dayanan bu tereddüdün daha zararlı olduğunu, insan münasebetlerinde bir noktada taş kesilmiş gibi kalınamayacağım, ileriye atılmayan her adımın insanı geriye götürdüğünü ve yaklaştırmayan anların muhakkak uzaklaştırdığını karanlık bir şekilde seziyor ve içimde sessizce yanan, fakat günden güne büyüyen bir endişenin yer etmeye başladığını hissediyordum.”
Babasını çocuk yaşta kaybeden, birçok şeyle kendi başına mücadele eden ve aciz erkeklerden hoşlanmayan Maria Puder hayatına alacağı erkeği şöyle tarif ediyor:
“ Bir kadınla sevişmeyi güzel bulmuyorum (UYARI YAP)... Nasıl söyleyeyim...Estetik değil... Sonra ben tabiatı çok severim... Tabii olmayan şeylere karşı her zaman çekingen davranırım... Bunun için muhakkak bir erkeği sevmem lazım geldiğine inanıyorum...Ama sahiden bir erkek... Hiçbir kuvvete dayanmadan beni sürükleyebilecek bir erkek... Benden bir şey istemeden, bana hâkim olmadan, beni tezlil etmeden beni sevecek ve yanımda yürüyecek bir erkek... Yani hakikaten kuvvetli, tam bir erkek...Şimdi anlıyor musunuz, sizi neden sevmiyorum. Zaten sevecek kadar da zaman geçmedi, fakat siz de benim aradığım değilsiniz... Gerçi biraz evvel bahsettiğim o manasız nahvet sizde yok... Fakat pek çocuk, daha doğrusu pek kadın gibisiniz...Tıpkı annem gibi sizi de birinin idare etmesi lazım... Bu, ben olabilirim... Eğer isterseniz... Fakat fazla bir şey olamam... Sizinle mükemmel arkadaşlık ederiz...”
Maria Puder gibi bir karakter de karşısında böyle iradesiz bir erkek görmek istemez, kendisini ona sınırsızca teslim etmez, peşinden de hesapsızca gitmez. O yüzden de istasyonda ayrılırken Raif’e güçlü olması için mesajı veriyor: “Ne zaman, nereye çağırırsan gelirim!” An diye bir şey var!
“Benim beklediğim aşk başka!" dedi. "O, bütün mantıkların dışında, tarifi imkânsız ve mahiyeti bilinmeyen bir şey. Sevmek ve hoşlanmak başka, istemek, bütün ruhuyla, bütün vücuduyla, her şeyiyle istemek başka... Aşk bence bu istemektir. Mukavemet edilmez bir istemek!"
Verdiği Mesaj
Kendi duygusuna, aşkına dahi sahip çıkamayan bir kişi hayatının diğer noktalarında da benzer iradesizliği gösterir.
1. Patrondan zam isteyemez.
2. Kendisine yapılan ve başkasına yapılan yanlışa, haksızlığa ses çıkarmaz.
3. Toplumsal gelişmelere duyarsız kalır.
4. Otorite ve iktidar karşısında edilgen bir tavır alır.
Keza Raif Efendiyi de ne iş yerindekiler ne de ailesindekiler ciddiye alır. O da buna ses etmez. Bu onun aşk acısı çekip hayata küsmesinden değil başından beri gösterdiği iradesiz yapısından kaynaklanır.
Sabahattin ALİ bu iradesizliği kabul edilebilir bulmadığı için “iyi bir insan” olan “RAİF EFENDİ” yi öldürür ve bu iyi insanın ölümünden dersler çıkarmamızı ister. Sanırım almamız gereken ders şimdi net ve açıktır.
Ben kendi payıma dersimi aldım: Asla Raif Efendi Gibi Olmayacağım!
·
258 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.