"Tutunamayan" ya da "Disconnectus Erectus" ne demektir?
Disconnectus Erectus, Oğuz Atay'ın "Tutunamayan" anlamında kullandığı bir çeşit parodi sözcüktür. Tutunamayanlar romanında sözü edilen kurmaca Garip Yaratıklar Ansiklopedisi'nde şöyle tarif edilir:
"Beceriksiz ve korkak bir hayvandır. İnsan boyunda olanları bile vardır. İlk bakışta dış görünüşüyle, insana benzer. Yalnız pençeleri ve özellikle tırnakları çok zayıftır. Dik arazide yokuş yukarı hiç tutunamaz. Yokuş aşağı kayarak iner. (Bu arada sık sık düşer.) Tüyleri yok denecek kadar azdır. Gözleri çok büyük olmakla birlikte, görme duygusu zayıftır. Bu nedenle tehlikeyi uzaktan göremez.
Erkekleri, yalnız bırakıldıkları zaman acıklı sesler çıkarırlar. Dişilerini de aynı sesle çağırırlar. Genellikle başka hayvanların yuvalarında (onlar dayanabildikleri sürece) barınırlar. Ya da terk edilmiş yuvalarda yaşarlar. Belirli bir aile düzenleri yoktur. Doğumdan sonra ana, baba ve yavrular ayrı yerlere giderler. Toplu olarak yaşamayı da bilmezler ve dış tehlikelere karşı birleştikleri görülmemiştir Belirli bir beslenme düzenleri de yoktur. Başka hayvanlarla birlikte yaşarken onların getirdikleri yiyeceklerle geçinirler. Kendi başlarınakaldıkları zaman genellikle yemek yemeyi unuturlar. Bütün huyları taklit esasına dayandığı için, başka hayvanların yemek yediğini görmezlerse, acıktıklarını anlamazlar. (Bu sırada çok zayıf düştükleri için avlanmaları tavsiye edilmez.)
İçgüdüleri tam gelişmemiştir. Kendilerini korumayı bilmezler. Fakat-gene taklitçilikleri nedeniyle- başka hayvanların dövüşmesin kavgaya girdikleri olur. Şimdiye kadar hiçbir tutunamayanın bir kavgada başka bir hayvanı yendiği görülmemiştir. Bununla birlikte, hafızaları da zayıf olduğu için, sık sık kavga ettikleri, bazı tabiat bilginlerince gözlenmiştir. (Aynı bilginler, kavgacı tutunamayanların sayısının gittikçe azaldığını söylemektedirler.)" *
Tutunamayan, Oğuz Atay'ın edebiyat ve düşünce dünyamıza soktuğu, bir insan türüdür. Zayıf, sahipsiz ve sevgiye açtır. Kolay güvenir, kolay aldanır. Çıkarını koruyamaz, sürekli oyuna gelir. Yerleşik düzene uyum sağlayamamış ama içsel olgunluğunu da tamamlayamamış bir çeşit yarım bireydir. Tutunamayan bir bakıma "birey" olma olgunluğuna erişememiş Türk toplumunun eleştirisidir; böyle bir toplumda, "birey" olmaya çalışan kişi, tıpkı Atay'ın tanımındaki gibi garip ve korunmasız bir yaratığa dönüşecektir. Eğer kendisini toplumdan soyutlayabileceği bir çevreye dâhil olamazsa tutunamayacaktır. Bir çevrenin dümenine girmesi de zaten kişinin birey olamaması, sadece öyleymiş gibi yapması anlamına gelecektir.
* 
Tutunamayanlar s.149
Alıntı; 
100 Soruda Oğuz Atay s.22-23
··
544 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.