George Orwell, gerçek ismiyle Eric Arthur Blair, edebiyatın iç dünyasına denemeleriyle girdiği kitabı “Edebiyat Üzerine”nin yorumu ile geldim bugün. Hepimizin “1984” ve “Hayvan Çiftliği” adlarındaki eserleriyle tanıdığımız yazar bu sefer farklı türde kaleme aldığı eseriyle karşımıza çıkıyor. Aslına detaylı inceleme yaparsak Orwell, okuyucuyu bu kitabında dünyanın gerçekleriyle değil edebiyatın gerçekleriyle yüzleştiriyor diyebiliriz. Kitap; başlıklar altında ele aldığı konuları alaycı uslüpla anlatırken dönemin siyasi devrine göz kırpan kitapları da sert bir dille eleştiriyor. Aslında ele aldığı konuların çoğunluğunda haklılık payı çok yüksek ama konuların birbirine bağlanması açısından kopukluklar sağlıyor. Vaizlerin değil de piskoposların suratına turtayı yapıştıran mizahı kalemler, edebiyat metinleri hatta müzik güfteleri yazanların olduğundan bahsettiği konu ve bunu dile aldığı alaycı üslubu, günümüz şartlarında da varlığını sürdüren bir durum değil mi aslında? Kendimiz için kaide değer görmediğim her konuyu, eleştiriyi bizde bu şekilde dile getirmiyor muyuz? Diğer konuları dile getirirsek yazarların tutunmaları için eserlerinin bir süre daha dile getirilmesi için yaptığı kabul görmez durumları anlatmıyor. Ahlaki, dini, siyasi, entelektüel vb. gibi konularda hiçbir tekere çomak sokmamanın bir eğilimin haline geldiğinden bahsediyor. Orwell bu eleştirisinin yanı sıra kitabında yazılı eserlere yapılan zulmü de değinir. Örneğin Rus Devrimi’nin ilk günlerini birinci ağızdan aktaran ‘Dünyayı Sarsan On Gün’ün yazarı John Reed öldükten sonra kitabının telifi gibi.. Kalemi ağır olmamasının yanında, işlediği konular bakımından ağır olan esere okumak isteyenlerin tüm dikkatini vermesi gerektiğini düşünüyorum. Çeviriden kaynaklı mı bilmiyorum ama konular arasındaki geçişlerde aşırı kopukluklar vardı. Ya yazar gerçekten çok karışık yazmış konuları ya da cidden çeviri oturmamış. O yüzden ben ilerleyen zamanlarda başka yayınevinden eseri tekrar okuyacağım. Özetleyecek olursak eser; dönemin sanat akımlarına, önde gelen eserlerine, edebi tartışmalarına ve siyaset-edebiyat ilişkisine odaklanan, iktidar karşısında entelektüelin ikilemlerini ele alan ya da “Kitaplar çok mu pahalı?” başlıklı bir tartışmaya taraf kılan çok yönlü bir deneme. Okumak isteyenler bence kaçırmamalı.

Edebiyat ÜzerineGeorge Orwell · İthaki Yayınları · 2021302 okunma

·

31 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Sedef Çakmak