Sözlü destanlar denince aklımıza farklı coğrafyalara ait pek çok örnek gelir. Bunlardan bazıları bize oldukça tanıdık gelmekle birlikte pek çoğunu bilmiyoruz. (Bu biraz da kişisel bir ilgi meselesi tabi. Çok duyduğumuz, okul kitaplarında adı sıklıkla geçen Türk edebiyatında yeri olan destanların kaçını okuyoruz?) Mezopotamya’da ortaya çıkan Babil ve Akad toplumlarının benimsediği Gılgamış Destanı, Yunanların Homeros destanları olarak bilinen İlyada ve Odysseia Destanları, zengin bir sözlü destan geleneği olan Türklerin Yaratılış Destanı, Saka Destanı, Oğuz Kağan Destanı, Ergenekon Destanı, Manas Destanı bizlerin daha aşina olduğumuz destanlar. Daha az duyduklarımız arasında eski İngiliz halk destanı Beowulf, Eski Almanca Heldenlieder (kahramanlık türküleri), İspanya’da El Cantar de Mio Cid, Hindistan'da Mahabharata, Ramayana, Japonya’da Heike Monogatari yer alıyor. Aynı sözlü geleneğin ürünü olan, Fransa'da kahramanlık destanlarının (Chansons de Geste) en tanınmışı olan da Roland Destanı. Kutsal Roma Germen İmparatoru Charlemagne’in (MS 768-814) yeğeni ve en önemli on iki savaşçısından birisi olan Breton bölgesi markizi Roland’ın adını taşıyan (Chanson de Roland) ve 11. yüzyıla tarihlenen destanın kısaca konusu, Charlemagne ile şövalyelerinin maceraları. Destan tamamen kurgusal değil, tarihi bir alt yapısı var. Tarihte Roland, düşmanla anlaşan Ganelon adlı bir kişinin ihanetine uğrayınca 778 tarihinde Roncevaux geçidinde Basklılar (!?) tarafından öldürülmüş. Destanın özünü Roland’ın yanındakilerle birlikte pusuya düşürülmesi oluşturuyor. Ancak destan 300 yıl sonra yazıldığı için Basklılar ile Saraken adı verilen Müslüman Arapların yer değiştirdiği iddiaları var. Bazı tarihçilerin söylediğine göre pusuyu kuranlar aslında Basklı Hristiyanlar. Ama Haçlı seferleri için bir motivasyon olması amacıyla destanda Roland'ın Müslümanlarla savaşırken ölmüş soylu bir Hıristiyan şehidi olarak tasvir edilerek efsaneleştirildiği yönünde görüşler var. Bir tarihçi olmadığım ve bu konuda net bir bilgim olmadığı için yorum yapmamayı tercih ediyorum. Ben bilinen ilk edebi eserleri de mümkün oldukça okuyarak edebiyat okumalarını zenginleştirmek isteyen bir okurum. Bu nedenle metne herhangi bir din açısından bakmadan okudum. (Ancak özellikle belirtmeliyim ki bu destanı dini fanatizmle yorumlayanlar, "bunun aslı bu, çarpıtılmış bi kere" diye kendilerince açıklamaya çalışanlar var.) Roland’ın Şarkısı (Chanson de Roland) laisse adı verilen 298 dörtlük ile 4 bin satırdan oluşuyor. Son satırda Turoldus adı verilmekle birlikte bu adın yazara mı yoksa orijinal metnin kopyasını çıkaran kişiye mi ait olduğu bilinmiyor. Destanı okuması zor değil ama konuya veya bu türe ilginiz yoksa sıkıcı gelebilir. Okuyacak olanlara keyifli okumalar.

Roland DestanıAnonim · Yapı Kredi Yayınları · 200532 okunma

·

281 görüntüleme

@user_007 ·

Kaydettim

@RoadNotTaken ·

✌️

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

RoadNotTaken