Doğu mistisizmini sever misiniz bilmem. Bahsettikleri bazı güzel şeyler var elbette ama ben şahsen çok sevmem. Hep biraz temkinli yaklaşırım. Hele bizdeki tasavvufçuları görüp dinledikçe daha da uzaklaşırım. Bilmiyorum, belki de temelde güzel olan bir şey insan elinde bozuluyordur ama öyle bile olsa biz temeldeki şeyi değil artık bu insan elindeki bozulmuş şeyi değerlendirmek durumundayız. Her neyse, bu kitapta doğu mistisizmine dair pek çok şey bulabilirsiniz: Ben’lik, Ben’den arınma ve tözde bir olma, varlıkları ve nesneleri sevme vs. Ama bu kitapta sevdiğim bir nokta oldu. Biraz ona değinerek, henüz okumamış olanlara kitap hakkında bir fikir vermiş olayım. Tabii ki kitabın diline ve çevirinin güzelliğine vs. diyecek çok bir şey yok. Benim kastettiğim şey daha çok kitabın özü ile, esası ile ilgili bir nokta. Ama önce kitabın içeriğine genel olarak biraz değineyim sonra benim sevdiğim noktaya geçeyim. Kitapta, Siddhatha’nın, bir Brahman prensinin hayat yolculuğunu görüyor ve onun bu yolculuk sırasında yaşadığı başkalaşımlara tanık oluyoruz. Kendisinin sonradan farkına vardığı şey ise zamanın parçalanmazlığı, eşzamanlılığı ve dolayısıyla yolculuğu sırasında içine girdiği farklı benliklerin aslında her daim onda var olduğu, çocuk Siddhartha’nın da yaşlı Siddhartha’nın da, prens Siddhartha’nın da, evini terk edip çilekeş Samana’ların arasına katılan Siddhartha’nın da, dünyanın hazlarını tatmak için yosma Kamala’nın ve bir tüccarın hayatlarına misafir olan Siddhartha’nın da ve en sonunda bir ırmağı kendisine bir öğretmen belleyen ve hayatın bilgisini onda bulan Siddhartha’nın da en başından beri o sonsuz ve parçalanmaz zaman içinde bir arada bulunduğu gerçeğidir. Ve bu durum yalnız kendi benliği için de geçerli değildir. Etrafında gördüğü tüm insanlar ve tüm nesneler için geçerlidir bu durum. Bu düşünceye varmasında kendisine öğretmen olarak gördüğü ırmağın büyük katkısı olmuştur tabii. Kendisi de, diğer her şey de ırmak gibi hem hep oradadır, aynıdır hem de her daim yenidir farklıdır. Aynı anda hem odur hem budur. Irmak da başından beri kaynağında döküldüğü noktaya doğru akıp gitmektedir ama aynı zamanda başından beri orada durmaktadır. Irmak aynı anda hem kaynaktır hem denizdir hem çağlayandır hem de yoldur. Evet, şimdi gelelim Siddhartha’nın bir noktada paylaştığı ve benim de sevdiğim noktaya: Olgunluğa erişmek, kemale ermek. Haklı olarak çevremizde sıklıkla Olgunluğun yaş almak ile ilişkilendirildiğini görürüz. Buradaki doğruluk payı çok yüksek çünkü insan, Siddhatha’nın dediği gibi hepsinin bilgisi zaten en başından beri sizde bile olsa, yaşadığı başka evrelerin/benliklerin ve bunların bilgisinin zahiri olarak ortaya çıkmasına gerek duymaktadır ve bu da ne kadar çok yaş alırsan o kadar fazla olur. Ama bu noktada Sidhattha şunu da fark etmiş ve söylemektedir: Olgunluğa ermek bazılarının düşündüğü gibi yalnız insanlardan ve dünyanın keşmekeşinden uzak kalarak, çilekeşler gibi inzivaya çekilerek, oruç tutarak, kendini dünyadan soyutlayıp uzun murakabelere dalarak olmaz. Her insan ve her yaşam kendi yolu üzerinde Olgunluğa/Kemale erme imkanına sahiptir. Bir tüccar da, bir katil de, bir yosma da, bir zar oyuncusu da, bir kayıkçı da, bir göçebe de her biri kendisine has yolunda, zaten içinde var olan olgunluğu bulup ortaya çıkarabilir. Son olarak kitap hakkında şunları söyleyerek bitireyim: Kitap, gerçekten birçok konuda insanı düşünmeye sevk eden önemli bir metin. Özellikle Batı kültürü içinde yetişmiş bir insanın (Herman Hesse) Doğu felsefesinin en önemli kişilerinden ve konularından birine (Buddha/Siddhartha ve Buddha geleneği) değinmiş olması ortaya güzel ve kesinlikle okunmaya değer bir eser çıkarmış. Herkes bu kitapta kendi hayatıyla ilişkilendirebileceği bazı şeyler bulacaktır sanırım. Artık ne kadarını onaylayacağınız ne kadarını yadsıyacağınız size kalmış. İyi okumalar.

SiddharthaHermann Hesse · Can Yayınları · 202038,1bin okunma

·

37 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mustafa Ateş