Evrim kelimesinin etimolojisi
Türkçe evrim kelimesinin ilk geçtiği yer, 1935'tir.(3) Fakat bu, sadece bir karşılık bulma denemesidir.Bilimsel bir terim olarak kullanıldığı ilk yer, Türkçe Terimler Cep Kılavuzu 'dur.(4) Bu tarihten önce, Fransızca evolution kelimesi için kullanılan karşılık tekamül'dür. (Bu seçimin nedeni için İkinci Bölümde yer alan metinlere bakılabilir.(5) Örneğin, 1938 yılında basılan Biyoloji lise ders kitabında tekamül kelimesi kullanılmaktadır.(6) Bu kitabın bir özelliği de, iç kapak yazısında "Kültür bakanlığınca liselerin ikinci sınıfları için yazdırılmış ve Türk Dil Kurumunca kabul edilen Türkçe terimlerle birinci defa olarak bastırılmıştır." notu yer almasıdır. [160 sayfalık bu kitapta, 10 sayfa "Türlerin Değişmeleri ve Tekamül Teorileri" başlığı yer almakta, en sonda ise Darwin'in, Spencer'ın ve Mendel'in resimlerine yer verilmektedir.] Ve yine, 1937'de basılan, Biyoloji, İlk ve Orta Öğretim Terimler Sözlüğü'nde evrim terimini bulamıyoruz. Evolution kelimesi için, değişim, karşılığı veriliyor.(7) 1934'de (8) ve 1931 'de (9) yazılan felsefe sözlüklerinde; 1931 'de, Galip Ata'nın kaleme aldığı Darvin : Charles Darwin adlı kitapta (10) yine tekamül kelimesini kullanılmaktadır.
(3) Türkçeden Osmanlıcaya Cep Kılavuzu (İstanbul: Devlet Matbaası, 1935), s. 122.
(4) Bkz . Türkçe Terimler Cep Kılavuzu (İstanbul : İstanbul Maarif Matbaası, 1941).
(5) Bugün bilim dilinde kullanımı terk edilmiş olan bu kelime, sıradan bir kelime değil, daha öncesinde
de kullanılan ve hatta felsefi anlamda sistemleşmiş bir kavramdır.
(6) Biyoloji II (İslanbu l : Devlet Basımevi, 1938).
(7) İlk ve Orta Öğretim Biyoloji Terimleri: Türkçe-Osmanlıca, Osmanlıca-Türkçe, Fransızca-Türkçe (İstanbul : Kültür Bakanlığı, 1937), s. 25.
(8) Bkz. Haydar Tolun, Felsefe Vokabüleri (Bursa: Yeni Matbaa, 1934).
(9) Bkz. Namdar Rahmi Karatay, Felsefi Meslekler Vokabüleri (Afyon: Doğan Matbaası, 1932).
(10) Galip Ata, Darwiıı: Charles Darwin (Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1931), s. 41.
Sayfa 18Kitabı okudu
·
53 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.