Tek kelimeyle ‘Çarpıcı’ diye nitelendirebileceğim bu kitabın son sayfasını okuduktan sonra yaptığım ilk şey kitaba sarılmak (ki her kitaptan sonra yaparım ama kitap çok müthişse gayri ihtiyari bir şekilde yaparım), ikincisi, okumak ne aklımda ne listemde olan bu kitabı tavsiye eden

yasemin y. ‘e mesaj atmak oldu. Kitaptan sonra içimdeki coşkunun ilk haliyle hislerimi anlattığım canım arkadaşıma teşekkür ediyorum. Çünkü final haftamda sürekli akademik kitap okumanın verdiği durağanlığa o kadar iyi geldi ki anlatamam. Saramago’nun kitapları, genelde distopik bir düşünceyi barındırır ya da karşıtı olduğu düşünceyi, ideolojiyi yerer de yerer, adeta yerin dibine sokar. Yine bu tarzlara alışık olduğumdan mıdır, farklı bir tarzda olduğundan dikkatimi çekmeyen kitabın mükemmel çarpıcılığı beni asla beceremediğim inceleme yazmaya sevk etti. Kendime hep derim, inceleme duyguları anlatmak için değildir, ama gel gör ki engel olamıyorum. Kitabın adından bile anlaşıldığı birtakım olaylar meydana geliyor, anlatmayacağım. ÇÜNKÜ OKUMALISINIZ. Saramago’nun belki orta belki ortanın bir tık üstünde yazdığı gibi, su götürmez bir gerçek var ki o da oldukça sağlam yazdığıdır. Gerek dili gerek olayların en ciddi ve gergin zamanlarında bile araya esprili bir dil sokuşturması, okuyucu ile konuşur vaziyette olması onu en özgün kılan yönlerinden biridir bence. Sağlam bir kurgu da bulursa ne âlâ. Ki şimdiye kadar hep, en azından 6 kitaptır hep çarpıcı bir konu bulmuş vaziyette. Kitaba başladığımda bu kadar iyi bir kurgunun bir bu kadar da iyi yazılmış olması, sonunun tahmin edilmez şekilde tüyler ürpertmesi, sonlara doğru kafamdan 7-8 puan verdiğim kitaba 9 vermeme sebep oldu. Bana ilk kitap okumaya başladığım zamanlardaki heyecanı, tadı vermesi açısından benim için ayrıca manidar bir anlamı olacak. Altıncı kez teşekkürler Saramago, her ne kadar eleştirilerinin ağırlığı, haddini aştığını düşündüğüm üslubun hoşuma gitmese de bu kadar özgün ve yaratıcı olman seni her defasında okumamı sağlıyor.