BENİM TARİHİM SENİN TARİHİ DÖVER!GÜZEL İNSANLAR MERHABA!!
Dostlar bugün farklı bir kitap incelemesi ile karşınızdayım. Bu kitaba ait ilk incelemede bana kısmetmiş! Ülkemizde ve dünyada insanlar genelde niye tarih kitapları okur? Çoğu insan atalarının şanlı! tarihini öğrenmek, yani daha basit ifade edecek olursak kendini daha iyi hissetmek için tarih kitaplarına ilgi duyar günümüz insanları...
İnsanların büyük çoğunluğu tarih anlamında duymak istediği görmek istediği bilgiler için okur, rahatsız edici bilgiyi duymak, okumak istemez..
Devlet-i Âlî Osman’ın 1914 yılında I. Dünya savaşına girerek bir anlamda harakiri! yaptığını çoğumuz okul ders kitaplarından biliyoruz. Çanakkale Savaşında ise bu devletin tebaasının, ölmeden önce son bir nefes, bir direniş sergilediğini biliriz. Peki bu Çanakkale savaşında kimler vardı? Sadece Türkler mi savaştı? Sadece Müslüman tebaa mı savaştı? Acaba Çanakkale’de veya başka cephede ölen gayrimüslim vatandaş var mıydı?
Sizlere çok ilginç bir istatistik vermek istiyorum. Osmanlının savaşa girdiği 3 kasım 1914 ile 3 Nisan 1917 tarihleri arasında şehit olan 275 doktor subay vardır. Bu listedeki 75 kişinin (%35) gayrimüslim olduğu görülmektedir. Bu 75 doktorun 32 kişi (%15) Ermeni doktorlardan oluşmaktadır. Geri kalan 25 kişi Rum, 18 kişi ise Yahudi doktorlardan oluşmaktadır.(s.28.)
Yazarımız Avedis Cebeciyan, 1876 yılında Antep’te doğdu. Cebeciyan genç yaşta başarılı bir doktor olur. Avedis çoğu Osmanlı genci gibi “ Biz Vatanımız için kanımızı vermek istiyoruz” diyerek orduya katılır. Savaş boyunca gördüklerini, yaşadıklarını günlük tutarak bize ulaştırır. Çanakkale cephesinde geride yaralı askerlere canla başla bakan doktorlar arasındadır. Günlükleri okuyunca belgesel tadında Anadolu’nun trajik, perişan hali, açlık, bombalar, dizanteri, kızamık gibi hastalıklar ile kırılan fakir Anadolu insanı görüyorsunuz. Savaşın biteceği ile ilgili fısıltı haberleri, doktorun elinde ölen gariban fakir askerler. askerin aç yattığı geceler, umut, sevgiliye duyulan hasret…..
Cebeciyan savaşın en kızgın zamanlarında bile iki güne bir ufak bir leğende olsa su ısıtıp banyo yapması, adamın kendine verdiği özen ilgimi çekti. Çanakkale savaşında İtilaf güçlerin bombalama sonrası denize düşen mermilerin patlayışından sonra birçok balık ölüsünün su yüzeyine çıkması, bombalanma ölme riskine rağmen askerin bu balıkları toplama girişimi zihnimde canlandı resmen (açlık insana ne yaptırmaz ki!)
Cebeciyan, Çanakkale cephesinde görev yapar, cephe kapandıktan sonra; Pozantı, Maraş, Siverek, Tatvan, Bitlis, Siirt, Van gibi birçok şehirde görevlendirilir.
Kitapta içimi acıtan diğer bir konu, kendisi Osmanlı ordusunda subay hekim olarak görev yaparken, devletin 1915 Ermeni tehciri ile Cebeciyan ailesini de sürgüne yollaması. Kendi aile fertleri kayıp olmadan Halep’e varır. Ama Cebeciyan akrabalarından 25 kişiden fazla kayıp verilmiştir.
Dünya Savaşı bitimi ile terhis olan askerin ailesine gitmek için verdiği mücadele, çoğumuzun bilmediği trajik bir hikayedir. Mağlup devletin askerleri kendi imkanı ile dönmek zorundadır. Cebeciyan gibi birçok subay; kar, açlık, kurtlar, ölüm, gibi sayısız engelleri aşarak Van’dan Trabzon’a kadar hayatta kalma yolculuğu yapmak zorunda kalırlar.
NOT-1; Çoğu piyasa kitaplarında yer alan benzer sıkıcı tarih anlatımlarından sıkılan insanlar için gerçek savaş atmosferinde kaleme alınmış günlükleri okumasını naçizane tavsiye ederim.
NOT-2: HİSTORY FROM BELOW (Aşağıdan Tarih) Hepiniz İstanbul’un Fethinin Sonuçlarını, Lozan'ın maddelerini, Medeni Kanunun Maddelerini bilirsiniz. Aşağıdan Tarih (History from Below) , ekâbir, ‘büyük adamlar’, 'mümtaz' şahsiyetler üzerinde yoğunlaşan geleneksel tarihi bir yana bırakıp “küçük insan hikayesine” ilgi, alaka gösteriyor. Kurtuluş Savaşı ile ilgili genel bilgileri herkes her yerde bulabilir. Ancak savaşa gidip gelmeyen gariban askerin, tarlada çalışan kadının, sarayında katledilmeyi bekleyen talihsiz şehzadenin, ailesinden koparılıp saraya cariye olarak gelen güzel ama talihsiz kadının hikayesi ile ilgilenmek zamanı…
Amasız, fakatsız, Şimdi Gök kubbe altında yeni bir şeyler söylemek zamanı..
İYİ OKUMALAR!!
