“Tartışmalarda dört akıl yürütme cinsi vardır: Öğretici [didaktik], eytişimci [diyalektik), deneyici [peirastik] ve didişmeci [eristik]. Didaktik olanlar yanıtlayanın kanılarından değil de her bir öğretinin kendine has ilkelerinden çıkarılanlardır (öğrenenin ikna olması gerekir). Diyalektik olanlar ise yaygın kanılardan çelişkiler çıkaranlar. Peirastik olanlar ise yanıtlayanın kanılarına ve bilgi edinmek isteyenin önceden zorunlu olarak bilmesi gerekenlere dayananlar (ne tarzda, başka bir yerdet belirtmiştik). Eristik olanlar ise yaygın kanı görünen ama aslında olmayan öncüllerden çıkarılan ya da görünürde çıkarılanlardır. Kanıtlayıcı [apodeiktik] olanları Çözümlemeler' de konuşmuştuk, diyalektik ve peirastik olanları da bir başka yerdes. Şimdi de dalaşmacı [agonistik] ve eristik olanlardan konuşalım. Îlkin tartışma sırasında dalaşmacı bir tavır sergileyen ve dostluğu nifaka dönüştürenlerin elde etmek istedikleri nelerdir, onu kavrayalım. Bunlar sayıca beştir: Çürütme, yanlışlama“, paradoks, dil bilgisi hatası? [soloikismos] ve beşincisi, muhatabın gevelemesi (bu ise aynı şeyi tekrar tekrar söylemeye mecbur bırakmaktır). Ya da, <hakikaten> olmasa da, bunların her birini görü- nürde elde etme. En çok tercih ettikleri çürütür görünmektir, ikincisi <muhatabın> yanıldığını ispatlama, uçüncüsü onu paradoksa sürükleme, dördüncüsü dil hatası yaptırma (bu ise yanit vereni akıl yürütme sonucu barbar gibi konuşmaya itmektir). Sonuncusu ise aynı şeyi defalarca söyletme.”
Sayfa 15 - Pinhan Yayınları
··
264 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.