Günlükler, bir yandan yazarın eserlerinin arka planlarına ışık tuttuğu için kıymetli, diğer taraftan duygu ve düşüncelerin en saf hali olduğundan meşakkatli metinler; Unamuno'nun Günlükler'i bu açıdan istisna değil. Edebi eserlerinde işlediği temalara kitabın her sayfasında rastlanıyor: akıl-kalp çatışması, inanç, şüphe, teslimiyet, tevazu, kibir ve tabii Unamuno'nun en büyük meselesi: Ölüm ve sonrası. Unamuno sayfalar boyunca ısrarla sorar: "Kendine gelmek ve gerçek sorunla yüzleşmek gerek: Bana ne olacak? Öldüğüm zaman hiçliğe geri mi dönüyorum? Gerisi, ruhumuzu ismimize, gerçekliğimizi görünüşümüze kurban etmektir." Unamuno felsefenin olabildiğince insanî olması gerektiğinde ısrarcıdır. Et ve kemikten olan şu insanın, ele aldığı meselelere soğuk mantığın güvenli duvarları arkasından değil insan olmanın getirdiği geçiciliğin, kırılganlığın, savunmasızlığın yakınlığından bakması gerektiğini savunur. " 'Hepimiz ölmeliyiz' olumlaması, 'ben ölmeliyim' cümlesinin dehşetini yumuşatıp siliyor. Öyle görünüyor ki önerme, genişlik kazanıp evrenselleşince, olduğu bireysel halden daha soyut, daha soğuk, daha matematik, daha az ele gelir, daha az canlı ve daha az gerçek bir hale dönüyor. 'Biz hepimiz öleceğiz' cümlesi, bir üçgenin üç açısının iki doğruya eşit olduğu gibi söyleniyor, bu sanki hayatımıza korkunç bir gerçeklik eklemiyormuş gibi..." Ölümün insanın sonu olduğu fikrini felsefesi gereği kabul edemez: "Beni şaşırtan şey, hiçliğe karışma düşüncesinin ne duygulandırdığı, ne sıkıntı verdiği, ne rahatsız ettiği insanların olabilmesi." Ölümün hiçlik olduğunu savunanların, insanın yok olmak endişesine çare olarak ürettikleri "anılarda yaşamak"la tatmin olmaz: "Bir isim bırakmanın hayalini kurarak yaşadım; bundan sonra, ruhumu kurtarmak saplantısıyla yaşayacağım." "Bir isim bırakmak! İsmi gerçekten bırakmak, yanında götürmemek. Tarihte bir isim bırakmak! Bir ruhu ebediyete götürmenin yanında ne delilik!" Son olarak, Günlükler'in yazıldığı tarihler 1896 ile 1902 aralığıymış. Unamuno'nun 1931'de yazdığı son kitabı Aziz Manuel, günlüklerindeki inanç-şüphe, tevazu-kibir ikilemlerini harika bir dille anlatır, Günlükler ile Aziz Manuel harika bir paralel okuma olabilir.

GünlüklerMiguel de Unamuno · Sel Yayınları · 2017146 okunma

·

292 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Melik Zaim