Prof. Dr. Teoman Duralı
TRT1 Gündem Ötesi
Notlar
En sevdiğim kelime "hicran"dır. Ömür boyu onu hissetmişimdir. Hasret, hicran.. Hicran, Türkçe'nin en büyük zenginliklerinden biridir. Benim bildiğim kadarıyla bunun karşılığı bir Portekizce'de vardır, "soldace" şeklinde, başka dillerde görmedim, işitmedim. Tabii tanımadığım diller var Çince, Japonca gibi, belki onlarda vardır, tahmin de etmiyorum. Niye bizde var hicran? Olması gerekir, çünkü biz sürekli yerimizi terk etmişiz. Tarih boyunca yurdunu terk edip yâd ellere yürümüş bir toplum.. Bu toplum hasreti ve onun meydana getirdiği ağır mutsuzluğu hissetmeyecek de ne hissedecek? İşte o hicrandır.
****
Kalp-Yürek-Gönül; Bizim dilimizde hepsi ayrı kelimelerle ifade edilir. Batı dillerinde ise hepsi tek kelime ile ifade edilir. İşte dilimizdeki bu incelik bir zenginliktir. Gönül insanda olan bir özelliktir, hayvanda yoktur, hayvanda yürek vardır.
****
Hayatımızın yüzde doksanı inanca dayalıdır. Mesela bu stüdyoya geldiğimiz gibi gideceğimize, buradan sağ çıkacağımıza inanıyoruz. Oysa buna bir garantimiz yoktur. Birbirimizle olan ilişkilerimiz tamamen inanca dayalıdır. İnancını kaybeden insan yaşayamaz zaten. Aksi halde kuşkular insanı felakete götürür, paranoyak olur, şizofren olur insan. İnanca sahip olmamak kuşkuya götürür.
****
21nci yüzyıla girerken binlerce yıllık renkli geçmişi terk ettik. Tırnak içinde ilkel denilen topluluklarda bile "ki ilkel kelimesini hiç sevmem" din var, aile var.
****
20nci yüzyıl tarihin en karanlık çağıdır. Ortaçağ bunun yanında aydınlanmanın dik âlâsıdır. Şu soykırımlara, cinayetlere bakın.
Cengiz Han çok ünlüdür zalimlikte, mezarından kalkıp 20nci yüzyılda yeniden dünyaya gelseydi dudakları uçuklardı gördüklerinden ve mezarına geri atlardı. Böyle bir vahşet, ama nasıl bir vahşet, sistemli bir vahşet. Cinayet sanayii dönemidir. Neden? Ruhaniyetini kaybetti insanlar. Peygamber (as)'in harikulade, nefis bir lafı var, hangi lafı nefis değil ki!: "Utanmadıktan sonra dilediğini yap". İnsanın en önemli dizgini utanmaktır. Utanma/ar kalmamıştır. Bizim bütün alt yapımız Marks' ın dediğinin aksine manevidir. İnsanlar bütün işlerini maneviyatından hareketle meydana geririr.
****
Terbiyenin merkezi, hayatımızın en önemli kaynağı, eğitimin başı ailedir. Ailenin dağılması onun için en büyük felâkettir.
****
Türklerin çağlar boyu girmediği din olmamıştır. Yahudilik dahil. Ancak hiç birinde sebat etmemiştir. Müslümanlık hariç. Dünyadaki Türklerin hemen tamamı Müslümandır bir iki ufak istisnâ hariç. İşin garibi Türk'ün Türk'ten başka dostu yoktur deriz ya, aslında Türk'ün Türk'ten başka düşmanı yoktur. Tarih boyunca kurulmuş Türk devletlerini genellikle hep diğer Türkler yıkmıştır. Velhasıl ilginç bir durumdur ki, bu kadar geniş bir coğrafyaya dağılmış Türklerin ortak yönleri din ve dildir. Bir kaç istisna dahil (çuvaşça gibi) büyük Türk toplulukların tamamı asgari düzeyde birbirini anlar.
****
Bir dili biliyorum diyebilmek için o dilde basılı bir gazeteyi rahatça okuyabilmek gerekir. İkincisi söz. İnsanın evrim sonucu olmadığına en büyük kanıt sözdür. Aklını kaçıran kişinin ilk kaybı sözdür. Dilini kaybeden insanlıktan çıkmıştır. Türkçede dillenmemiş çocuğa bala denir. Onun için kelimelerle gelişigüzel oynamak, onları dilden çıkarmak en büyük cinayettir. Bunamanın giriş kapısı ise adları ve tarihleri unutmaktır.
***
Farsça, Bengalce, İtalyanca, Almanca, Arapça, Türkçeden başka sevdiğim dillerdir. En iğrenci Amerikancadır, bağırsakları ezilip dağılmış sıçana benzer. Oysa İngilizce de güzel bir dildir.
*****
Sokak kılığıyla nasıl ki yatağa girilmiyorsa, sokak dili ile yazı da yazılmaz. Şiveler tatlıdır, sevimlidir ama güzelliği olmaz. Güzel olan dilin edebî hale gelmiş olması, şiirleştirilmesi ve telaffuzudur. Şiir ile musikî kardeştir. Şive dile bazı kelimelerle zenginlik katabilir ama dilin zenginliği şiirdedir.
***
Benim kahramanlarım Hz. Peygamber (as) ve Hz. Ali (ra)'dir.
***
En zor öğrenilecek üç şey vardır :
Dil öğrenmek
Kuantum mekaniği
Evlenmek
****
Evlenmek meselesinde karı-koca meselesinin künhüne vakıf olamadım. Eş en nefret edilecek anlamsız bir kelimedir. Eşitlik sadece matematikte olur. Bir de ben ölünce sakın arkamdan ışıklar içinde uyusun denilmesin. Bizde ilerici çağdaş (!) kesim aslında dinsiz değil, Müslümanlığa karşıdır.
*****
Kültür, içinde yaşanacak bir olaydır. Kültür ise kadından öğrenilir. Erkek çabuk satar, ihanet eder, kadın kültürünü satarsa, ihanet ederse zaten toplum yıkılır. Kültürün esas taşıyıcısı kadındır. Bu anlamda en insana yakın varlık kadındır. Erkek bu açıdan insanla hayvan arasında bir yerdedir.
___________
Programdan Notlandıran:
HusmenAga Foto Yeni
·
275 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.