Geçtiğimiz yıllarda Türkiye'de “hegemonik erkeklik” fikrinin alt yapı çalışmalarında erkekliğin pek de makbul bir şey olmadığı fikri açıkça ortaya atılmasa da askerliğin zorluklarından söz edilerek, erkekliğin öğrenildiği en önemli geçiş yerlerinden birinin mecburi askerlik olduğu iddia edilerek askerlik küçük düşürülmeye çalışılmıştı. ”
Bu ve benzeri çalışmalardan sonra ilki 2014'te yapılan bir sempozyumda da bu defa “aile” erkeklik rollerinin öğretildiği ve üretildiği yer olarak toplumsal cinsiyet eşitliği projesinin önündeki engellerden biri olarak görüldüğü için eleştirilmişti. Nitekim söz konusu organizasyonun ikincisi İstanbul Özyeğin Üniversitesi, Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KASAUM,), Eleştirel Erkeklik İncelemeleri İnisiyatifi, Stony Brook Üniversitesi Erkek ve Erkeklik Araştırmaları Merkezi ve İzmir Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Merkezi işbirliğiyle 2 Uluslararası Erkekler ve Erkeklik, başlığıyla yapılmıştır. 153 Bu sempozyumda günümüz toplumsal cinsiyet ve güc teorisyenlerinden biri sayılan Prof. Dr. Jeff Hearn'ın “Uluslarötesi “Erkekler Politikasını Konumlandırma: Aktivizm, Politika, Kuramlaştırma” başlıklı konuşmasında bu konuya açıklık getirmiştir.154 “
Hearn konuşmasında feminist kuramın en eski kavramlarından olan “hegemonik/baskıcı, üstün” erkekliğin ortadan “kaldırılması” gerektiğini iddia etti. Çünkü toplumsal cinsiyet eşitliği projesine göre bu tip erkekler, gucer teorinin koruduğu transeksüel vs. tiplerin dışında ve karşısındadırlar. Bu yüzden “toplumsal, kültürel ve siyâsi gündemde, tek cinsiyetçi kategorinin erkeklik özelliğini taşıyan bu erkeklerin erkeklik özelliklerinin yok edilmesi gerekir. Bu görüşünü silah ticaretine bağlayan Hearn'a göre erkeklik kavramı son 40 yıl boyunca pek çok değişiklik yaşamıştır. Şimdilerde ise erkekler, dünyadaki askeri bakımdan güçlenme ve silah ticareti gibi faaliyetleri gerçekleştirmektedirler. O yüzden toplumlara zararlı tipler bu erkeklerdir.'” 155
*****
1 Bu konuda Batı'daki ilk çalışma R.W. Connell tarafından yapılmıştır. 1995 yılında yayımlanan Masculinities adlı kitap 2019 yılında Türkçeye Erkeklikler adıyla çevrilmiş (çeviren: Nagihan Konukçu) ve Phoenix Yayınevi tarafından basılmıştır. Ayrıca bkz. Hegemonik Erkeklik, sinikmen blogspot, 18 Ekim 2011, (çevrimiçi) htıp://sinikmen.blogspot.com/2011/10/ hegemonik-erkeklik. 18.himl erişim: 20.02.2020.
152 Bu konuda bkz. Pınar Selek, Sürüne Sürüne Erkek Olmak, İletişim Yayınları, İstanbul 2008; Serpil Sancar, Erkeklik İmkânsız İktidar: Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler, Metis Yayıncılık, İstanbul 2016; Erkek Miller Asker Miller Türkiyede Militarizm, Milliyetçilik, Erkek(lik)ler, iletişim Yayınları, İstanbul 2013; Nadire Mater, Mehmedin Kitabı (Güneydoğu'da Savaşmış Askerler Anlatıyor), Metis Yayıncılık, İstanbul 2012.
153 Eleştirel Erkeklik İncelemeleri İnisiyatifi, Sony Brook Üniversitesi Erkek ve Erkeklik Araşurmaları Merkezi, Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KASAUM,), İzmir Üniversitesi Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Siyah Pembe Üçgen Derneği ve Açık Toplum Vakfı'nın işbirliğiyle Türkiye'de erkeklik üzerine yapılan ilk uluslararası bilimsel sempozyumun 1s£ İnternational Symposium on Men and Masculinities! (1. Uluslararası Erkeklik Çalışmaları Sempozyumu) 11-13 Eylül 2014 carihleri arasında İzmir'de Tepekule Kongre Merkezi'nde gerçekleştiği haber verilmiştir. Bu sempozyumda hem Türkiye'den hem de diğer coğrafyalardan erkeklik çalışmaları alanında çalışan akademisyenler, araştırmacılar, lisansüstü öğrenciler ve aktivistlerden oluşan 26 farklı ülkeden 155 kişi ile sunum, panel ve/ya eeüiyeler gerçekleştirilmiştir. Geniş bilgi i için bkz. (çevrimiçi), htrp://masculinitiesjournalorg/
m - mesa n » erişim: 24.11.2019.
154 “Erkeklikler: Zor Zamanlarda Güçlükler ve İmkânlar”, 2. Uluslararası Erkekler ve Erkeklikler Sempozyumu, Özyeğin Üniversitesi basın bülteni, çevrimiçi bkz.
OE MT — e. , — 4m “.nMAA 0 we Erişim: 23. 10.2019; Jeff Hearn, Hegemonik Erkeklik: Formülasyon Yeniden Formülasyon ve Genişleme (tercüme: eşine Erkeklik İncelemeleri İnisiyatifi; editör: Çimen-Günay-Erkol), Özyeğin Üniversitesi Yayınları, Eylül 2019.
155 Şiddetin tek sebebini erkekliğe bağlayan, erkek terörü diye isimlendiren bir TV programında, bir gazetecinin programa bağlanıp BM verilerine göre dünyada öldürülen on kişiden sekizinin erkek olduğunu söylemesi sonucunda programa katılan kadınlardan biri olan Av. Kezban Hatemi'nin o gazeteciye Prof. Hearn'ın iddiasının aynısı ile şu şekilde cevap vermesi dikkat çekiciydi: “Sorunu çıkartan da erkek, savaşı çıkartan da erkek, her türlü musibeti başımıza getiren de erkek! Dolayısıyla kadınlar bu dünyayı düzeltecek. Bu kadar basit. Melih'e söyleyelim. Savaşta mı ölmüş, erkekler erkekleri öldürmüş.” Bkz. Melih Altunok, “Erkeklere ölüm” Sabah gazetesi, 28 Ağusros 2019 köşe yazısı, (çevrimiçi)
erişim: 30 Ağustos 2019.
·
276 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.