Yazarımız bu eserini tarih(osmanlı tarihi),tasavvuf,fıkıh,musiki ve semavi dinlerin kutsal kitapları(Tevrat,İncil,Kuran)çevresinde kurgulamış. Okur bu kitabı okumak istediğinde eğer genel bir bilgisi yoksa yukarıdaki paragrafta bahsedilen ilimler hakkında bir kurgu roman okuyor olsa bile fikir sahibi olacaktır çünkü bu kitap ansiklopedik bir roman.. Kitaba konu olan olaylar 3.Ahmet zamanında yani meşhur Lale Devri diye dönümlenmiş zaman diliminde geçiyor.Osmanlı tarihinin o hani şatafatlı ,lüx ve debdebeli olarak anlatılan,Osmanlının savaşlara son verip içine kapandığı,saraylar ,köşkler ve lale bahçeleri yaptığı dönemde geçen bir konuyu ele alıyor.Lale devriyle örtüşen bir konu ve Osmanlının müzik bağlamında eğlence hayatı anlatılıyor aslında.. Kitabı okurken satır aralarında yoğun olarak düşünmeye başlıyor insan ,sona geldiğinde de artık karar veriyor okuyucu,bu kitabı yazan kişi aynı zamanda Osmanlı Klasik Dönem Eğlence Anlayışı üzerine bir makale,tez yazabilecek yetkinlikte.. Öykümüzün şehri İstanbul ve mekanlar Galata Mevlevihanesi(Karaköyün yukarısı yani tünel girişi), Çemberlitaş,Ayasofya..Öykü boyunca İstanbul’u bilenler için zaman kapsülü içerisindeymişcesine adeta sevdiğiniz şehiri geziyor gibisinizde… Öyküyü okurken madde ve ruh âlemi arasında sık sık geçişler yapıyoruz kahramanların serüvenleri boyunca ve kitap içinde bir zamanlar Hayalet Avcıları çizgi filmini izleyenlerin anımsayacağı sahneleri aratmayacak kadar başarılı kurgulanmış hayalet yakalama sahneleri de mevcut.. Öykünün temposu hiç düşmüyor diyebilirim.. İhsan Oktay Anar’ın bu kitabı içerisinde de kadın olgusu belli bir şahsiyet üzerinden anlatılması tercih edilmemiş.Kadın ya Avrat Pazarı’nda satışa çıkmış,ağzı burnu , kaşı yerinde,edalı bakışlı bir Çerkez güzeli ya da Kuran’da ‘O’ndan yaratılmış eşi(Havva kasdedilen)başkaca bir cismi yok bu öykü içerisinde kadınların..Bol bol kulağından burnundan kıllar fışkıran,basur illetine yakalanmış ve duymaya alışık olmadığımız yerlerinde memecikler sahibi,çalgıcı erkeklerin serüvenlerinin anlatıldığı eril bir roman bu kitap..Kadın düşünen,serüven yaşayan varlığıyla değil sevilmekten başka hiçbir vasfı olmayan bir eleman olarak Anar kitaplarında yer alıyor hemcinsim ve yazar adına bence bir eksiklik.. Bir röportajında İOA (yazarımız)kendisini ‘kimliksiz’ olarak tanımlamış.Bu nedenle inceleme başlığını Borges’in bir cümlesi olarak seçtim bana soracak olursanız yazarımız kimliksiz değil ‘ruhu yedi iklime açık insanlardan’ deyimiyle tanımlardım… Okur olarak bu zamana kadar yaptığım okumalar boyunca da insanın kendisini tahlil etmesi konusunda kullanılan vasıf yükleyici kelimeler aslında kendini bir sınırlama zaten gerçek bir okur sürekli gelişim çağındadır ve değişimlere açıktır zamanın adamı olmamanın yolu da budur.. Eski Türkler İslamiyete geçtikten sonra eski inançlarını(Gök,Şamanizm,Atalar kültü) devam ettirmişler bu izleri yoğun olarak çeşit çeşit sosyal hayatın içerisinde yer verdikleri tarikatlarlardan da anlayabiliyoruz.Zannedildiği gibi şeyhler ve dervişler bize Arap kültüründen geçmiş olmayıp atalarımızdan mirastır.Şaman din adamları Eski Türkler’de çok önemlidir müslüman türkler de de her tarikatın bir şeyhi vardır..Kitap konusu itibariyle başından sonuna gizemli bir ruhun serüvenini konu alıyor tıpkı şamanlığın konusunun iyi ve kötü ruhlardan ibaret olması gibi.. Yazarımız bu eserini kaleme alırken sanki okurlara Tevrat,İncil ve Kuran’ı karşılaştırmalı nasıl okutabilirim diye düşünmüş ve olay örgüsünü kutsal kitaplardan metin ve ayetler ile süslemiş. Müziksever okurlar nağmelerin ruhları üzerindeki etkisini bilmesi hasebiyle bu romanla herkesten fazla bağ kurabilecekdir. Fa notasının yarım tiz noktasının fadiyez olduğunu bilmeyenler haricinde herkes okumalı derim..

Suskunlarİhsan Oktay Anar · İletişim Yayınevi · 20219,4bin okunma

··

7,5bin görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

Fatih Atlı

@FatihAtli ·

13 Eylül 2021 11:06

Çok güzel bir inceleme, çok faydalı olacağına inanıyorum kitaba başlamadan önce. Emeğinize sağlık.

a

@lannoluyo ·

04 Şubat 2023 00:43

Çok güzel bir inceleme olmuş fakat yazarın kadınlara bakışı konusunda bir eksiklik olduğunu düşünmüyorum. Romanın geçtiği dönem bakımından kadına bakış açısı çok da farklı olamazdı bence.

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Gülcan Coşkun