Osmanlı padişahları içerisinde en az Fatih ve Kanuni kadar belki onlardan bile daha önemli bir padişahın dönemini etraflıca anlamak ve öğrenmek için mükemmel bir kitap olduğunu düşünüyorum. Tarihçiler der ki;Osmanlı hanedanlığının ilk atası Osman bey’dir ikinci atası ise 2.Mahmut’tur.Doğru bir tespittir çünkü Yeniçeri adındaki zorbalar eliyle vahşiyane bir şekilde öldürülmekten son anda kurtarılmış Osmanlı hanedanlığının son veliahdıdır kendisi.. Genellikle klasik dönem sonuna kadar padişahları biz Topkapı Sarayı’nda yaşadılar,dünyayı oradan idare ettiler ve bu sarayda öldüler diye bilir ya da hayal ederiz.En azından bu bilgi 2.Mahmut için geçerli değil.Kendisi Topkapı Sarayı hariç boğazın her iki yakasında birbirinden şirin yalı ve küçük saraylarda ikamet etmiştir çünkü Topkapı Sarayı 2.Mahmut ‘un hafızasında travmatik derin izler bırakmış kötü anıları daha çok hatırlatır. Kendisini yetiştiren ve büyük sevgi besleyen aydın padişah 3.Selim’in feci şekilde öldürülmesine tanıklık etmiş,kendisi de çeşitli yaralar alarak Topkapı Sarayında damdan bacadan kaçırılıp elbise kuşakları ile birbirine bağlanmış merdivenlerle Jack Chain filmlerindeki ekşın sahnelerini aratmayacak kovalamaca sahneleri sonunda hayatta kalabilmiştir.Hayat memat anlarında o ünlü ‘ ya devlet başa ya kuzgun leşe’ sözünü sarfediyor. Vizyonu olan bir padişah.Çocuğu olmadığı halde büyük koruyucusu 3.Selim’in modern yeniliklerini benimsemiş ve devam ettirmiş..Tam burda bugünün Türkiye gündemi münakaşa konularından bir başlık geldi aklıma..Eski oyuncu yeni vekil bir zâtın bir tv programında karşısındaki diğer tartışmacıya erkek olsan böyle papyon takmazsın gibi son derece basit ve seviyesiz bir laf atması üzerine fikirlerini önemsediğim Uluslararası İlişkiler uzmanı Deniz Ülke Arıboğan’ın bugün gördüğüm tviti ..Dedi ki;’ papyon sana çok yakışıyor her konuda aynı fikirde olmasakta yetiştirdiğim en iyi öğrencilerimdensin.’ Şimdi bugün ile geçmiş arasında bağlantı kurmama sebep bu gündemi incelemede sözkonusu etme sebebim şu;2.Mahmut ,daha 4 yaşından itibaren 2.velaht olarak padişah 3 .Selim tarafından koruma altına alınmış ve çok sevilmiş.Normalde aralarındaki kan bağı amca çocukları ..3.Selim sarayda zaten şehzade eğitimi alan 2.Mahmud’u türlü bahanelerle dairesine çağırıp tanbur ve ney eğitimini veriyor ve ona diyor ki benden sonra yeniliklerimi sen devam ettireceksin..Modern Türkiye tarihinde kilometre taşıdır 2.Mahmut yenilikleri ve kendisinden önce gelen çok iyi bir politika hocasına (3.Selim)borçludur bu yenilikçi vizyonunu.. Bu yeniliklerin neler olduğu kitap içerisinde güzelce özetlenmiş.. Devlet hanedanın ortak malıdır cümlesinde geçen hanedan ,Osmanoğullarıdır devlet ise Osmanlı Devleti..Ne zaman ki devlet içinde devlet olabilecek güçlü ve ikircikli durum ve güçlü kişiler ortaya çıkmış işte o zaman Osmanoğulları hanedan olarak gücü ellerinde tutmak için herseyi yapmışlardır. Bu konuda bir örnek vereceğim.1838 Balta Limanı Ticaret Anlaşması adında bir anlaşma var Osmanlı ve İngiltere arasında 2.Mahmut zamanında imzalanmış.Bu anlaşma Osmanlı Devleti’ni Avrupa Devletleri karşısında yarı sömürge haline getirmiş.Tekel uygulamasına son veriliyor İngiltere’ye büyük gümrük indirimleri sağlanıyor.Bir devlet kendi eliyle ekonomisini neden dinamitler işte bunun altında yatan en önemli sebep şu; Bir Osmanlı valisi olan Mısır valisi Mehmet Ali Paşa o kadar güçlüdür ki ,Osmanoğulları başedemez ve Mısır ekonomisini alt üst edecek Balta Limanı anlaşmasını imzalar.Valisinden kurtulabilmek için devleti sönürüye açık hale getirir.Ne için Osmanlı hanedanlığı devam edebilsin diye.. Kitabı okuduğunuzda bir kez daha sorguluyor insan kendini..Bir devletin vatandaşı olmanın bana katkısı ne faydası ne..Devlet bir birey olarak bana mı hizmet ediyor yoksa tek derdi kendi bekası mı..Kaynaklarının kurumaması yolunda tüm halk sadece rakamlardan mı ibaretiz.. İşim garip tarafı da şu ki;bugün bu saatte bu incelemeyi yazabiliyor olmamı da modern Türkiye’nin temellerinin atılmasında büyük pay sahibi Osmanlı padişahı 2.Mahmut’un yeniliklerine borçluyum. Bir devletin varlığından bahsedebilmeniz için 100 yıl öncesini bilmek ve 100 yıl sonrası hakkında fikir sahibi olmak gerekir. Bu padişahımızın bir resmini yapmışlar kolu öne uzanmış ve parmağı ile ileriyi işaret ediyor,muhtemelen Batıyı işaret ediyor..Batı sevdamız evvelden beri var gelecekte de devam edeceğe benziyor..

Sultan 2. MahmudYılmaz Öztuna · Ötüken Yayınları · 2019128 okunma

·

499 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.