Gönderi
İnsanlık tarihinde, Burke ve Paine temelli, devrime iki farklı bakış düşüncesi vardır. Biri Burke’de billurlaşan devrim karşıtlığı, diğeri devrim, dolayısıyla şiddet savunuculuğu. Burke, Fransız Devrimi öncesi başlayıp biten Amerikan devriminden yana oldu önce, daha sonra -özellikle Fransız Devrimi ve yaşananları gördükten sonra- fikirleri değişti. Söylenebilir ki, tarih onun devrim fikrinin eleştirisinde getirdiği argümanları haklı çıkardı. Basitleştirelim: İngiltere'de hiçbir ihtilal yaşanmadı, fakat günümüz İngiltere'sinin Fransa'dan veya Rusya'dan kültürel veya iktisadi olarak daha geri olduğunu söyleyebilir miyiz?
Maalesef, şiddet içerdikleri, şiddet üstüne kurgulandıkları için, devrimler, öldürdükleri ve yıktıklarıyla kalmazlar, bir yöntem olarak şiddeti yerleştirir, yeni devrimler ve karşı devrimleri tetiklerler. Halkın ikna edilmediği, yararlarını parça parça ve bir bütün halinde kanıtlayamayan her ciddi sosyal değişikliğin, uzun vadede toplum tarafından reddedildiğini ve doğrusunun bu olduğunu kabul ediyoruz.
Thomas Pain'i de yine de bir şekilde savunmamız gerektiğini, yazılmasının üzerinden iki yüzyıldan fazlası geçtiği halde, hiç de eskimemiş olan "Rights of man"in, çağının çok ilerisinde fikirlerle dolu olduğunu kabul etmek durumundayız. Paine'in belki de tek hatası, yaşadığı Zeitgeist'ın moda devrim kavramıyla zehirlenmiş olmasıydı. Onu yine de tarihsel gerçeğiyle anlayabiliriz: İnsanın temel (doğal) hakları olarak gördüğü hakların yaygınlaşması için, beklemeyi ve müzakere etmeyi kabul edemeyen bir sabırsız kişilikti.
··
175 views
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.