İÇİNDEKİLER:
önsöz
Giriş
Folklor ve Psikoloji
I
Karagözün Tarihçesi:
— Rivayetler
— Vesikalar
— Yabancı seyyahların müşahede ve intibaları.
II
Karagöz Oyunları ve Cemiyet:
— Karagöz oyunları ve Osmanlı cemiyeti.
— Kârı kadim karagöz ve fasılların tiplere tasnifi.
— Karagöz perdesinde cemiyet satiri.
III
Karagöz Perdesindeki Tipler:
— Perde - mahallenin psiko-sosyal fizyonomisi
— Perde - mahalleden geçen tipler.
— Netice. Perde esprisi ve halk ruhu.
İndek
Şuurlaşmanın benzeyişlerden evvel farklarla mümkün olduğu jenetik ruhiyatını esaslı bir kanunu olduğuna göre halkın bu muhtelif zümreleri müşahededeki noktai hareketini, onların psiko-sosyal davranışlariyle kendi davranışları arasında görülen bariz farklar teşkil etmiştir. Halk, mahalle realitesi haricinde kalan ve dil, âdet ve dünya görüşü itibariyle hususiyetlerini muhafaza eden topluluklar ile temas etmek fırsatını buldukça, bu bariz farkları şuurlaştırarak hükümlerini darbımeseller, söz gelişimleri, hikâye ve fıkralar şeklinde tebellür ettirmiş ve böylece, sonraki karşılaşmalarda daha hazırlıklı bulunmanın çarelerini araştırmıştır. Zaten Bergson'un dediği gibi "her tip, cemiyete karşı bir küstahlık nümunesidir ve cemiyet bu küstahlıklara, daha büyük bir küstahlık olan kahkaha ile mukabele eder".
Karagöz / 
Sabri Esat Siyavuşgil (Maarif Matbaası 1941)
Karagözü tarihî, içtimaî ve ruhî bakımlardan tetkik ederken karşılaştığımız vakıalarla vardığımız neticeler, mesai faraziyemizi teyit edecek bir mahiyette bulunuyor: Karagöz esprisi, İstanbul halk zihniyetinin hâdiseler ve insanlara biçtiği kıymetlere istinat eder. Karagöz perdesi sadece eski bir halk eğlencesi değildir, o ayni zamanda, içtimaî fonksiyonu olan bir an'anedir. Halk, hâdiseler ve insanlar hakkında asırlardanberi edindiği tecrübeler ile verdiği hükümleri, Karagöz perdesinde neş'eli bir realite haline getirebilmiştir. Tehassür ve tenkitlerini Karagöz'ün bir cümlelik istihzasında gizliyebilen meçhul halk san'atkârı, san'at dehası itibariyle, bir Cervantes'den, bir Rabelais'den ve bir Swift'ten hiç te aşağı kalmaz. Zaten beşeriyetin bu dâhileri de, bir ideal namına cemiyete haykırmak istedikleri zaman, halkın mütevazı ibdalarından ilham almamışlar mıdır?
Karagöz / Sabri Esat Siyavuşgil (Maarif Matbaası 1941)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.