"...Kısacası, bir erdemi aşırıya vardırmasaydı, dünya onun hatırasını saygıyla anacaktı. Fakat adalet duygusu, onu haydut ve katil yaptı." Şair ve yazar Heinrich Von Kleist'in Michael Kohlhaas isimli eserinden alıntıladığım bu cümle, aslında kitabın da bir özeti mahiyetinde. Eski bir vakayinamedeki bilgilere dayandırılan Michael Kohlhaas isimli eserimiz, 16. Yy. Alman topraklarında geçmekte. Kohlhaas, ailesine bağlı, dürüst ve haktanır bir at taciri iken, başından geçen uğursuz bir hadiseyle korkunç bir intikam savaşçısına dönüşür. Haksızlığa uğrayan, uğradığı haksızlık sonucu besili kara yağız atları bir deri bir kemik hale gelen, güvenilir uşağı ölümlerden dönen Michael Kohlhaas, hakkını hukuki zeminde aramaya koyulur. Fakat tüm çabalarına ve aylar süren girişimlerine rağmen bir şekilde önüne engeller çıkarılır. Üstelik hakkını hukuki yollardan aramasına yardımcı olan karısının da bozuk ve çürümüş bürokrasi eliyle ölümü sonucunda Kohlhaas gözünü tamamen karartır. Öyle bir karartır ki, deyim yerindeyse taş üstünde taş bırakmaz. Heyecanlı bir intikam öyküsü olması yanı sıra, kitabı bence asıl değerli kılan, devlet kademelerindeki kokuşmuşluğu gözler önüne sermesi ve adaletle ilgili getirdiği bakış açılarıydı. Kohlhaas, Rousseau’nun Toplum Sözleşmesi’nde belirttiği “ilk ve doğal haklar”ına kavuşmuştur. Yani Kohlhaas'ın yasalarla bağlı olduğu devlet, Kohlhaas'ın hakkını savunmak şöyle dursun, hak arayışını bile engelleyerek onu toplum dışına itmiştir. Hâl böyle olunca Kohlhaas, Rousseau'nun Toplum Sözleşmesinde bahsettiği "ilk ve doğal haklar"dan aldığı yetkiyle, kendi yasasına göre kendi adaletini sağlamayı kendine hak görmüştür. İsim ve unvan bolluğundan yer yer kafam karışsa da çok severek okuduğum (öyle ki, ilk altmış sayfayı üç, dört kez okumuşumdur) bir eser oldu. Sinemaya da uyarlanan bu güzel klasiği şiddetle tavsiye ederim.

Michael KohlhaasHeinrich Von Kleist · Can Yayınları · 2017824 okunma

·

520 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.