Türk edebiyatının Stefan Zweig'i diyebileceğimiz, popülerleştirilmiş, yere göğe sığdırılamayan, eseri okunmayınca ayıplanılacakmış, dışlanacakmış hissedilen, yer yer abartıldığını düşündüğüm, onun dışında okunacak kimse yokmuş gibi davranılan, sürü psikolojisi halinde övgüler dizilen ve kitap konusu açılınca ilk önerilen yazarlar arasında yer alan romancı, hikayeci, şairimiz. Kısa öykülerden oluşan bu kitabında Sabahattin Ali, toplumun alt kesiminden insanlara yer verip onların ve onlar nezdinde dünyanın halini, ahvalini anlatmış. Yazarımız Toplumcu Gerçekçi olduğundan haliyle hikayeleri ve masalları da olumsuz, ümitsiz, acıklı, çaresiz içerikte oluyor. Hatta "Bahtiyar Köpek" adlı hikâyesinde şöyle bir soru sorup aslında bu gerçeklikten kaçış olmadığını belirtmek istemiş: Niçin yazılarındaki bütün insanların benzi soluk, yüreği kederli? Bu memlekette yüzü gülen, bahtiyar insan yok mu? (s.63) Eserin sonunda yer alan "Koyun Masalı" ve "Sırça Köşk" masalları, insanlığın hem geçmişi hem şimdisi hem de maalesef değişmeyecek geleceğini anlatması bakımından çok çok önemli ve vurucu anlatılar. İnsanlık köle doğmuş, köle büyümüş ve köle ölecek. Örülen duvarlar, çizilen sınırlar ve dayatılan kavramlar yoluyla kurulan "Korku İmparatorluğu", her alanda ve her zamanda zihinleri zapt edip sadık itaatkâr ve sadık köle doğuruyor kendisine. Sabahattin Ali'nin de belirttiği gibi bu kölelik düzeninin yıkılması, son bulması için bir kıvılcım, bir soru sorma, hafif başını kaldırıp bakma yetecek fakat insanlık o kadar gaflette ve cesaretini kaybetmiş, korku dolmuş ki efendisi yerine kendi içinde kendini yer vaziyette. Benjamin Franklin de "Güvenliği için özgürlüğünden vazgeçen toplumlar her ikisini de kaybeder." diyordu... Son olarak Sabahattin Ali ile ilgili pek konuşulmayan konuya değinmek gerek. Atatürk'e hakaret ettiği gerekçesiyle hapis yatıyor ve hapiste yazdığı şiir üzerine 10. Yıl affıyla çıkarıldığı söyleniyor. Biyografisinde Malumpaşa ve Merhumpaşa adlı dergilerini çıkardığını okuyoruz, 'paşa' sözüyle İsmet İnönü'yü kast ettiği yorumu yapılıyor. 1947 de İsmet İnönü yaşadığına göre o merhum paşa kim acaba? Kitabı okurken 83. sayfada "Hele sen dokuzu beş dakika geçir de gör dünyanın kaç bucak olduğunu." cümlesini okuyoruz, orada dokuzu beş geçe ibaresi dikkat çekici. Bu ibare "Hakkımızı Yedirmeyiz" adlı hikâyede geçiyor ve hikayenin yazılış tarihi 1947. Tüm bunları şöyle mi değerlendirmek gerekiyor; Komünist/Sosyalist Sabahattin Ali kendi savunduğu rejim uğruna Atatürk'e ve İsmet İnönü'ye hakaret ediyor, hapis yatınca pişmanlığını dile getiriyor, Atatürk öldükten sonra da karşıtlığını eserleri arasına incelikle yerleştiriyor. Tutuklanmadan önceki ve tutuklandıktan sonraki şiirleri bunu destekliyor sanki: hey anavatandan ayrılmayanlar bulanık dereler durulmuş mudur? dinmiş mi olukla akan o kanlar? büyük hedeflere varılmış mıdır? asarlar mı hâlâ hakka tapanı? mebus yaparlar mı her şaklabanı? köylünün elinde var mı sabanı? sıska öküzleri dirilmiş midir? cümlesi belî der enel hak dese, hâlâ taparlar mı koca terese? ismet girmedi mi hâlâ kodese? kel ali'nin boynu vurulmuş mudur? koca teres kafayı bir çekince iskender'e bile dudak bükünce hicabından yerler yarılmış mıdır? Cezaevinde yazdığı "Benim Aşkım" şiiri: Bir kalemin ucundan hislerimiz akınca Bir ince yol onları sıkıyor, daraltıyor; Beni anlayamazsan gözlerime bakınca Göğsümü parçala bak kalbim nasıl atıyor. Daha pek doymamışken yaşamanın tadına Gönül bağlanmaz oldu ne kıza, ne kadına… Gönlüm yüz sürmek ister yalnız senin katına. Senden başka her şeyi bir mangıra satıyor. Sensin, kalbim değildir, böyle göğsüme vuran, Sensin “ülkü” adıyla beynimde dimdik duran. Sensin çeyrek asırlık günlerimi dolduran; Seni çıkarsam, ömrüm başlamadan bitiyor. Hem bunları ne çıkar anlatsam bir dizeye? Hisler kambur oluyor dökülünce yazıya. Kısacası gönlümü verdim Ulu Gazi’ye. Göğsümde şimdi yalnız onun aşkı yatıyor.

Sırça KöşkSabahattin Ali · Venedik Yayınları · 201956,8bin okunma

·

194 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

nobody