Bir kitap okudu
·
359 görüntüleme
Tarzıma ve üslubuma kanıp,
beni izler ve peşime düşer misiniz?
İçtenlikle kendi benliğinizin peşine düşün
-böylece beni izlemiş olacaksınız- yavaş! yavaş!
Şen Bilim
Nietzsche'nin aristokratik radikalizm inin “tepkisel” doğasının büyük ölçüde, ayrıcalıklarının tehlike altında olduğunu ve farklılık ve mesafeliliğe yüklediği değerin neslinin tükenmek üzere olduğunu hisseden soylu insanın hıncından kaynaklandığı düşünülebilir. Diprose'un iddiasına göre, Nietzsche’nin feminizm karşıtlığı “pek de tutarsız değildir, ama kendi hıncının belirtisidir”. Diprose'un da kabul ettiği gibi, Nietzsche’nin on dokuzuncu yüzyıl eşitlikçiliğine yönelik eleştirisinin, feminizmin ders alabileceği önemli bir yönü bulunmaktadır; Nietzsche’nin altını çizdiği nokta, feminist hareketin olgunlaşmasıyla birlikte bizzat feministler için de giderek önem kazanan bir konu olmaya başlamıştır. Ezilen gruplar, eşitliği ― öncelikle de, yasa karşısında eşitliği ― bulma ve yerleştirme girişiminde genellikle, kendilerini ezenlerin veya hâkim konumdakilerin giysilerine bürünerek, onlara öykünme yanılgısına düşmektedir. Umulacağı gibi, hâkim konumdakilerin sahip olduğu ve kullandığı iktidarın bir kısmının peşine düşerler. Ama ne var ki, tam da bu insansı arzunun tatmin edilmesinde söz konusu gruplar, kendilerini eşit kılacak “yasa”nın, iktidar sahibi gruplar tarafından tanımlanan ve yasalaştırılan yasa olduğunu bir türlü fark edemezler: Sözgelimi, ataerkillik çatısı altında yaşayan kadınlar için yasa, “erkeğin” yasasıdır.
Zayıf bir bireyliğin dar bakış açısını aşmaya ve kati bir hedefi veya ereği olmayan yaşamın ezeli ve ebedi kendini-yaratma ve kendini-yok etme sürecini onaylamaya çalışmamız gerekir. (Sf.99)
Soylu insan günah işlemez, demek ister bize derinlikli şair: Her yasa, her doğal düzen, hatta ahlâki dünya insanın eylemleriyle yok olsa da, onun bu eylemleri aynı zamanda, yıkılmakta olan eski dünyanın kalıntıları üzerinde yeni bir dünya bulan sihirli, daha yüksek bir etkiler döngüsü üretir.
Tragedyanın Doğuşu
Nietzsche’nin hakikat ve bilgiye ilişkin kökten yıkıcı görüşleriyle ilgili iki ana sorun vardır. Öncelikle, kategorilerimizden bağımsız bir gerçekliğe ulaşamıyorsak ve neyin “doğru”, neyin “yanlış” olduğunu (“semptomatik” olana karşıt biçimde) gerçek anlamda asla bilemiyorsak, Nietzsche nasıl olur da gerçekliğin “güç istemi” olduğunu iddia eder? İkincisi, Nietzsche görelilik sorunundan nasıl kaçınabilir? Nietzsche’nin perspektivizm öğretisinin önüne çıkan sorunlardan biri, öğretisinin destekliyor göründüğü yorumsal çoğulculuğun ― yani, dünyaya dair tek bir hakikat bulunmadığını, yalnızca, yükselen ve alçalan yaşam biçimlerinin ihtiyacına hizmet eden farklı yorumlar bulunduğunu savunan görüşün ― kolaylıkla, tüm hakikat iddialarının eşit geçerliliğe sahip onaylayıcı bir güç isteminin dışavurumlarından başka bir şey olarak görülmediği teorik bir anarşizme dönüşecek biçim de yozlaşabileceğidir. (Sf.37)
İçindekiler:
— Nietzsche'nin Yaşamı: Bir Zamandizini
— Giriş
— Nietzsche ve Liberalizm Üstüne Bir Not
Birinci Kısım; Nietszche Sorunu:
I. BİR ÜSLUP SORUNU, NIETZSCHE'Yİ OKUMAYA GİRİŞ.
II. NİETZSCHE'NİN MİRASI:
A. Nietzsche ve Alman Politikasının Yazgısı,
B. Nihilizm ve Aristokratizm:
- Nihilizm,
- Aristokratizm.
C. Varoluşun tTrajikomedisi Üstüne: Güç İstemi Olarak Yaşam,
D. Thomas Mann ve Albert Camus'nün Nietzsche Üzerine Görüşleri.
İkinci Kısım; Eskiler ve Modernler
III. NİETZSCHE VE ESKİ YUNANLILAR; POLİTİKAYA KARŞI KÜLTÜR:
A. Giriş,
B. Yunan Tragedyası ve Kültürü,
C. Eski Yunan Devleti,
D. Sonuç.
IV. NİETZSCHE VE MODERN POLİTİKA:
A. Giriş: Aydınlanma ve Devrim,
B. Otoritenin Batışı, Modern Devletin Doğuşu,
C. Demokrasi, Sosyalizm ve Milliyetçilik,
D. Sonuç.
Üçüncü Kısım; İnsan ve Üstinsan
V. ZERDÜŞT’ÜN ÜSTİNSAN ÖĞRETİSİ
A. Giriş: Zerdüşt Kimdir?
B. Üstinsan Öğretisi,
C. Ebedi Dönüş Düşüncesi,
D. Üstinsan İdealinin Sorunu,
VI. AHLÂKIN SOYKÜTÜĞÜ
A. Ahlâkın ”Soykütüğü"ne Giriş,
B. Üç Deneme:
- Efendi Ahlâkı ve Köle Ahlâkı,
- Kötücül Vicdan,
- Ç'ıleci İdealin Anlamı.
C. Sonuç.
VII. AH İNSANLIK!; ÜSTÜN POLİTİKA KONUSUNDA NIETZSCHE
Dördüncü Kısım; Günümüzde Nietzsche Sorunu:
VIII. NIETZSCHE VE ÇAĞDAŞ LİBERALİZM:
A. Giriş,
B. Liberal İronist,
C. Radikal Liberal.
IX. NİETZSCHE VE FEMİNİZM:
A. Giriş,
B. Nietzsche ve Avrupa Feminizmi,
C. Nietzsche, Benlik, Üslup ve Kadın,
D. Nietzsche ve "Kadınsı": Kofman ve İrigaray,
E. Sonuç.
X. KUSURSUZ NİHİLİST (ya da Nietzsche Oolayı)
— Ek okuma kılavuzu.
— Kaynakça.
— Dizin.
Nietzsche’nin argümanı, — siyasi topluluk da dahil olmak üzere — her kitlenin, tabii canlı bir kitleyse, “somutlaşmış bir güç istemi”, bir "büyüme, yayılma, altetme, zapt etme, hâkim olma” istemi barındırmak zorunda olduğuna dayanır — “ama herhangi bir ahlâktan veya ahlâka-aykırılıktan ötürü değil, yalnızca canlı olmasından ve yaşamın basitçe güç istemi olmasından ötürü.” “Sömürü,” diye akıl yürütür Nietzsche. “yoz veya aksayan bir topluma ait bir şey değildir; temel organik bir işlev olarak yaşayan şeyin özüne aittir: önünde sonunda yaşam istemi olan güç isteminin bir sonucu”dur. Bu nedenle, sömürünün göz ardı edilebileceği düşünülmemeli; “tüm tarihin ezeli olgusu” olarak kabul edilmelidir sömürü...(Sf.189)
Kendime notum: Ek okuma kılavuzu oldukça kapsamlı!
Nietzsche imkânsız olanı başarma, yani kendini ― yaratan bir felsefeci olarak kendisini-doğurabilme arzusuyla yanıp tutuşurken, bu arzusunda, en çok saydığı şeye ― annenin yaratıcılığına ― karşı temel bir hınç dile getirir. Bu hınç, Nietzsche’nin istemin geriye, geçmişe doğru isteme arzusunda, yani geçmişi ve olmuş olanı isteme arzusunda saptadığı hınçla kıyaslanabilir. Irigaray bu karmaşık ama can alıcı nokta hakkında şöyle yazar:
"Arzunuzun imkânsızlığını alt etmek ― bu kesinlikle son nefesinizi verirkenki arzunuzdur. Şöyle bir ürünü ya da şöyle bir çocuğu doğurmak, tarihinizin bir özetidir ancak. Ama bizzat kendi arzunuzu doğurmak, işte bu nihai düşüncenizdir. Bunu becerememekse en büyük hıncımzdır. Çünkü ya arzunuza uyan işler yaparsınız ya da bizzat arzuyu işiniz kılarsınız. Peki ama böyle bir çocuğu dünyaya getirmek için gerekli malzemeyi nasıl bulacaksınız?"
Irigaray, olağanüstü bir içgörüyle, Nietzsche’nin yaşama ve kadına yönelik erkeksi hıncının doğasını inceler:
"Öyleyse, tüm çocuklarınızın kaynağına geri dönerek kendinizi tekrar dünyaya getirmek istersiniz. Bir baba olarak mı? Ya da bir çocuk? Ve aynı anda ikisi birden olmak, saplanıp kaldığınız nokta değil mi? Çünkü baba olmak için üretmek zorundasınız, tohumunuz sizden kurtulup, çıkmalı. Kendinizinkinden başka güneşleri, şafakları ve alacakaranlıkları doğurmak zorundasınız. Ama aslında, şu anda, isteminiz her şeyi tekrar içinize geri itmek ve tek güneş olmak ve tek güneşe sahip olmak değil mi? Zamanı yalnızca kendiniz için yakalamak? Soykütüğünün yükselme ve alçalma hareketini boşlukta bırakmak? Ve her şeyin kökenini ve sonunu mükemmel bir yerde, mükemmel bir halkaya eklemek değil mi isteminiz?.."
(Sayfa 239 - Ayrıntı Yayınları, 2. Baskı: Haziran 2011, Çeviren: Cem Soydemir)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.