OSMANLI TARİHİNİ YENİDEN DÖNEMLENDİRMEK
Osmanlı vesikalarının incelenmesi XVIII. yüzyılda bürokrasinin daha profesyonel ve araştırmacıları hayrete düşürecek bir mükemmeliyette çalıştığını göstermektedir. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu’nda bulunmuş olan Avrupalı diplomatlar da, bu durumu eserlerinde zikretmişlerdir. Meselâ, 1747-1767 yıllarında İstanbul’da görev yapan İngiliz elçisi James Porter şunları söylemektedir: “Bâbıâlî’de birkaç kalemde doğru ve dikkatli olarak yapılan işlerle rekabet edebilecek hiçbir Hıristiyan güç yoktur. İşler çok büyük bir titizlikle yapılır, her bir önemli belgede kelimeler dikkatle ve anlam daima göz önünde bulundurularak kendi menfaatlerini zedelemeyecek şekilde seçilirdi. Yılı bilinmek kaydıyla en eski tarihli belgeler dahi Babıâli’de bulunabilir, çıkmış her irade ve her kanun hemen elde edilebilirdi”. Nitekim 1780’li yıllarda beş sene Osmanlı İmparatorluğu’nda kalmış olan Toderini’nin şu gözlemleri de dikkat çekicidir: “.. sayılar ilmine pek düşkündürler. Öyle iyi eğitilmişlerdir ki en iyi Avrupalı aritmetikçileri bile hayrete düşürürler. Yıllık geliri 2.5 milyar akçe olan devlet bütçesini, bir akçelik hataya düşmeden, ustalıkla kayıtlara geçirirler. Çok kısa ve sade bir metotla çok hızlı hesap yaparlar. Bizim 4 tabaka kâğıtla 2 saatte yaptığımız hesapları, onlar 1 tabaka kâğıt üzerinde birkaç dakikada yapıverirler”. Toderini’nin bu görüşleri Osmanlılar’ın üçgenin iç açılarını bilmedikleri yönündeki bilgilere pek uymamaktadır.
62 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.