Önsöz
Aslında Mevlânâ'nın ahlâk öğretisi, temelde bir insan felsefesidir. O, âdeta insanı ilâhî özüne göre yeniden inşa etmeyi, gerçek potansiyeline ulaştırmayı, güzel huylarla, faziletlerle donatmayı ve mutlu etmeyi amaçlayan ahlâkî bir mimariye benzer. Zira Mevlânâ, önce insanı kendi kökeni, varlıklar içindeki yeri ve ontolojik değeri hakkında bilinçlendirerek işe başlamakta sonra "Allah", "insan", "evren" arasında "akıl", "irade", "aşk", "teslimiyet", "tevhit" gibi kavramlara dayalı gönül merkezli bir ahlâkî ve manevî gelişim modeline ulaşmaktadır. Sonuçta kendi değeri ve sorumlulukları hakkında bilinçlenmiş ve yaratıcısıyla kurduğu birlik/tevhit bilinci içerisinde ilahî aşkla ebedî mutluluğu hatta ölümsüzlüğü yakalamış bir "kâmil insan", "ahlâkî özne" veya kendi ifadesiyle bir "Tanrı merdi /Allah eri" ne ulaşmayı hedeflemektedir. Bu yönüyle onun ahlâk öğretisini, İslam tasavvuf felsefesi geleneğindeki "insan-ı kâmil", ahlâk felsefesi geleneğindeki "erdemli insan" modelini İslâm vahyi ve Hz. Peygamber'in sünneti ile sentezlemeye çalışan dinî-tasavvufî bir ahlâk öğretisi olarak görmek mümkündür. Yine insanın güçlerini gönül merkezli olarak tanımlamaya çalışması, yedi endam ve on duy/g/unun ilâhî aşkla saflaşan gönle tabi olduğunu savunması dolayısıyla onun ahlâk öğretisini akıl ve iradeye dayalı klasik erdem ahlâkım aşk ve teslimiyetle aşmaya çalışan bir gönül/aşk/irfan ahlâkı denemesi olarak görmek de mümkündür.
Bu çalışma, Mevlânâ Celâleddîn Rûmî'nin Ahlâk Öğretisi isimli doktora tezimin gözden geçirilmiş, yeni ilaveler ve takdim tehirlerle geliştirilmiş, kitaplaştırılmış şeklidir.
Muzaffer Ayvaz
Temmuz 2O2l,Trabzon
Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları - 1 Baskı, Ağustos 2021, Ankara
··
237 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.