Kırmızı ve Siyah, romantik bir başkarakterin gerçekçi bir portresi, bir bildungsroman, Fransa tarihine ait dönemsel bir analiz ve Auerbach'ın deyimiyle "küçük burjuva kökenli bir yurttaşın sadece, handiyse mutlak gücü elinde bulunduran kilise sayesinde bir yerlere gelebileceğinin, bile isteye ikiyüzlü olmanın" romanı. Yetenek, sıkı çalışma, hile ve içten pazarlıktan müteşekkil Julian Sorel'in başa çıkması gereken ya da bir başka deyişle organik bir bağ kuramadığı bir dünya içerisine tesadüfen atılmasının hikâyesi. Ve bu hikâye peşinde sürüklenen sayısız varsayımlardan biri olarak adı, Sorel'in ikircikli yol ayrımı, Kırmızı ve Siyah, ordu ve din. Peki günümüz okuru için Kırmızı ve Siyah sadece bu perspektifler arasına konumlandırılıp "klasikler müzesi"nde tozlanmaya mı bırakılmalı? Bu noktada cevabımız hayır; araçlarımız sınıf, ırk ve cinsiyet; hedefimiz sosyokültürel ve tarihsel bir bağlamsallaştırma olmalı. Stendhal'ın altını, çarpıcı bölümlerde sayısız kez çizdiği hayvandan insana, ötekileştirilenden kabul edilene büyüyen bir baskı ve boyun eğme gölgesini fark etmeli elbette. Bir de yoldaş seçmeli kendimize, en iyisinden, Beauvoir mesela. Karıştırmalı sayfalarını İkinci Cinsiyet'in. Ve durmalı o noktada, Beauvoir'in kaleminin kağıda bıraktığı üç kelimeye odaklanmalı anlamak için: Gerçek olanın romaneski. Kimi anlamak? Elbette kadınları, Madam de Rênal'i, Mathilde de la Mole'u. Bir yandan hatırlarken Effi Briest'i, Mtsenskli Lady Macbeth'i. Karnaval romantizmi ile porselenleştirilen kadın imajını darmadağın eden "etten kemikten yapılmış" kadınları görmeli. Dengesizleri, cadıları, fahişeleri. On dokuzuncu yüzyılın orta yerinde gerçekliğin tarafını seçen kadınları, tüm mistikleştirmelerden uzakta, tüm ikilemleriyle yükselen ve yalnızca basit bir insan olabilmenin huzurunu yaşayan tanrısallıktan uzak Stendhal kadınlarını. Ve Simone'a kulak vermeli: Düşlerin uydurduğu hiçbir şey gerçek bir insan varlığından daha sarhoş edici olamaz. Ve okumalı yeniden Stendhal'ı, romaneskten feminizme uzanan damarlarını görmeli. Varmalı o deniz fenerine, ve bakmalı, üzerinde siyah harflerle tozlanmış bir yazı: Ne denizkızı ne de peri, yalnızca kadın.

Kırmızı ve SiyahStendhal · İletişim Yayınları · 20189,9bin okunma

·

121 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kubilay