Mütenebbi ve Aristotales
Yunan filozofu meşhur Aristotales ile Mütenebbi'nin sözleri arasında uygunluk görülmekte olduğu, araştırıcılar tarafından haber verilmiştir. Hatta 'Ebu Ali Muhammed b. el-Hasan b. Muzaffer el-Hatemi', yukarıda adları geçen iki zatın birbirine uyan sözlerini toplayan güzel bir risale tertip eylemiştir.
Bu hal, Mütenebbi tarafından Aristotales'in bazı fikirlerinin az çok değiştirilerek mealen nazım şekline çekilmiş olmasına yüklenmektedir.
Şairlerim bir de mahut 'tevarüd'ü vardır. bu tabir, hırsız şairler için özür sebebi ise de, Aristotales ile Mütenebbi arasında tevarüd tasavvuruna imkan yoktur, sanırım. Çünkü tevarüd bir olur, ili olur. Böyle yüzlerce tevarüdün olması nasıl hoş karşılanır?
(...)
Madem ki acele ediliyor, şimdilik bunlardan sekiz-on arçasının tercümelerile beraber aşağıda arzı vazifelerden sayılır:
-Aristotales-
Külfetle işlenen fiiller ile tabii olan durumlar arasındaki ilgisizlik, hak ile batıl arasındaki ilgi gibidir.'
-Mütenebbi-
Sendeki yumuşak tavır bir tabiat gereğidir ki onu göstermek için zorluğu seçmezsin. Gözlere sürme çekmek kudretten sürmeli olmak gibi değildir.
-Aristotales-
Filozofa, sahip olduğu felsefe, başkasında, kendi ilmine üstün ilim olduğunu gösterir. Binaenalyeh üstünde bulunan bilgine karşı tevazu gösterir. Cahil ise kendisini sona ulaşmış sandığondan cahilliği sebebiyle itibar mevkiinden düşüp herkesin sevmediği biri olur.
-Mütenebbi-
Halk arasında kibir (böbürlenme) göstermek adetim değildir. Fakat bilgelik taslayan calihe kızarım.
-Aristotales-
'Ev güzel ama içinde kimse yok'
Aristotales bir gün, güzel yüzlü bir gence rastlayarak konuşmaya başlamış fakat kendisinin bilgiden yoksun bir güzel yüzden ibaret olduğunu anlaması üzerine, bu sözü söylemiş idi.
'Diyojen'e de bunu andırır bir fıkra isnat edilir.
Filozof Kinik Diyojen bir gün bir heykeltraşın imalathanesine girerek mevcut heykelleri seyre başlamış, bunlardan biri pek yolunda traş edilmiş olduğundan, kendisinin ilgisini çekmişti. Yanına sokulup yüzüne daha fazla dikkatle bakarak 'Ah, biraz da beyni olsa!' demiştir.
-Mütenebbi-
Bir adamın hareketleri ve ahlakı güzel olmadıkça, yüzündeki güzellik kendisi için bir şeref sayılmaz.
-Aristotales-
İnsanlar içinde en fazla zorluk çeken, şeref ve onuru fazla olduğu halde malı az olandır.
-Mütenebbi-
Dünyada malı az olanın şerefi yok olduğu gibi şerefi az olanın da malı yok demektir.
Şair bu beyitte, dünyada tam saadetin meydana gelmesinin, şeref ile malın birleşmesine bağlı olduğunu göstermek istemiştir.
Gerçekte dünyada şerefe malik olan bir adam için eli boş bulunmak kadar büyük bela olamaz.
-Aristotales-
Acizlerin acizi o kimsedir ki, nefsinden aczi gidermeye gücü yettiği halde, bu gücü kullanmaz.
-Mütenebbi-
İnsanlarda gördüğüm ayıplar içinde, kamil olmaya gücü yeter iken eksik kalmak gibi büyük bir ayıp göremiyorum.
86 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.