“Totem ve Tabu”, Antropolojiyi psikanalizle okuma çabasının ürünü bir kitap. Bu kitapta Freud düşüncesinde bir ikilem olarak duran teori ve terapi kavramları ya da Zizek’in deyişiyle nedensel belirlenimcilik ile yorumbilgisi arasındaki çelişkili durum net bir şekilde görülebiliyor. İlkelin yaşamı ile nevrozlu arasında kurulan benzerlik, ikisinin de aynı biyolojik ve ruhsal yasalara tabi olduğu gibi bir sonuca varıyor. Aradaki, Freud’ün uygarlık sürecini okumasını besleyen tarihsellik böylece yadsınmış oluyor. Dolayısıyla yorum kabiliyetini akla olan şaşmaz güveniyle besleyip aydınlanmanın yılmaz bir savunucusuna dönüşmek isteyen Freud ile bilinçdışının kaşifi olarak aydınlanmanın altını oyan Freud arasındaki tenakuz kuvvetli bir şekilde hissettiriyor kendini. İlkellere dair yorumların birçoğu da spekülatif olmaktan öteye gitmiyor. İlkel denilen toplulukların şöyle ya da böyle bir aşkınlık motifi ile yüklü yaşamlarını rasyonel bir bakışla anlamaya çalışmak başlıca sorun olarak duruyor ortada. Mesela, Cassirer’in miti, kendi iç mantığıyla sembolik bir form olarak anlama yöntemi daha sahici duruyor bana göre. Mesela bu topluluklarda kralın tahta oturmasından önce, kral aleyhine gerçekleşen birtakım uygulamaları ve savaşçının kazanılan savaştan sonra düşmanının ölüsüne saygı duyması ve kendisini dış dünyaya kapatmasını kötü ruhlardan korunmak için oluşan bir tabu olarak yorumluyor. Şunu anlamak için belki Avrupalı kibrinden yeterince uzaklaşmış olmak lazım, ilki krallığın bir imtiyaza dönüşmemesi için bir gözdağı, uyarı, kralın yerini bilmesiyle ilgili bir etik, ikincisi ise kibirden kaçınma ve varlığının neye tekabül ettiğini bilmeyle ilgili aşkın bir etiğin varlığını gösteriyor bence.

Totem ve TabuSigmund Freud · Say Yayınları · 20166bin okunma

·

98 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Parrhesiastes