Ceza bir davranışın silinmesi değildir.
Ceza ile organizmanın öğrendiği şey yeni bir ayırdedici uyaran-davranış bağlantısıdır. Bu bağlantı, hangi ayırdedici uyaranlar eşliğinde hangi davra nışın cezayla sonuçlandığı bilgisini içerir. Bu bilgiden hareketle organizma o uyaranlarla karşılaştığında cezadan kaçınmak için ne yapması gerektiğini öğrendiyse onu yapar. Bu açıdan ceza yeni bir kaçınma davranışının öğrenil mesi sayılabilir. Bu durum bilişsel psikolojide önceden öğrenilmiş bir bilginin hatırlanamaması yani dışarıdan bakıldığında unutulmasına dair açıklama ya benzer. Burada da daha önceden öğrenilmiş, belleğe kayıtlı bir bilginin geri getirilememesi, bellekten tamamen silinmesi anlamına gelmez. Sadece yeni öğrenilen bilgiler, eskin bilginin yerine geçtiği bir başka deyişle üzerine ya zıldığı için ilk öğrenilen bilginin geri getirilmesi engellenir. Bu etkiye "bozucu etki" (interference) denir. Aynı şekilde ceza yoluyla ortadan kaldırıldığı düşü nülen davranış da organizma tarafından unutulmaz. Sadece önceden sonucu ceza olmayan davranış için kurulmuş ayırdedici uyaran-davranış bağlantısı yerini ceza ile sonuçlanan ayırdedici uyaran-davranış bağlantısına bırakır. Bir başka ifadeyle, yeni kurulan bağlantı, davranışı "yapmama" üzerine kurulu olduğu için, halihazırda var olan ayırdedici uyaran-davranış bağlantısı zayıflar ve bu durum davranışın ilgili ayırdedici uyaranlar eşliğinde ortaya çıkma sıklığında bir düşüş gerçekleşmesi ile sonuçlanır.
Sayfa 181Kitabı okudu
·
190 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.