Hiç farkında olmadığımız güçlerin eylemlerimizi argümanlardan daha fazla etkilediğini düşünmek için başka nedenler de var. Yakın zamanlarda yapılan bir deneyin sonucu tam da bu konuyla ilgilidir. Newcastle Üniversitesi psikoloji bölümünde ortak bir çay ve kahve makinesi vardı. İnsanların içtikleri çay ve kahve için küçük de olsa bir katkıda bulunmaları umuluyordu. Ne yazık ki insanların bunu pek umursadığı yoktu. Tıpkı vergi kaçıranlar gibi, içtiklerini beleşe getirmeyi tercih ediyorlardı. Sonunda bölüm elemanları her hafta değiştirdikleri bir fiyat listesi astılar. Yeni listede fiyatlar değişmiyordu ama her hafta listenin üstünde ya çiçek ya da göz resmi bulunuyordu. Yüzler değişiyordu, ama gözler her zaman doğrudan izleyiciye bakıyordu. Listede gözlerin olduğu haftalarda ödenen para, çiçeklerin olduğu haftalarda ödenen paranın 2.76 katıydı. Araştırmacılar etkinin büyüklüğü karşısında şaşırdıklarını söylüyorlar. Gözlendiğimizi hayal etmemize neden olan en küçük bir uyarıcının bile üçkağıtçılık veya ihmalkarlık yapmamızı engellediği görülmektedir. Ödeme yapan kişilere gözlendiklerine ilişkin en küçük bir imada bile bulunulmamıştı. Ama bilinçli ya da bilinçsiz, onun düşüncesi bile sonuç almaya yetmişti. Belki de bu nokta dinin varlığını sürdürmesinin nedenini bulmaya çalışan evrimci açıklamalara yardımcı olabilir.
Sayfa 115
·
132 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.