İnsanlık tarihinde mantığın önemi ve etkisi tartışmasızdır. İmam Gazali'nin "Mantık bilmeyenin ilmine güvenilmez!" sözüyle karşılaştıktan sonra, kendimi mantık alanında daha fazla geliştirmeye karar verdim. Bu doğrultuda, saf mantık konusunu ele alan bir kitap satın aldım ve bu alanda ilk adımlarımı atmaya başladım. Kitabın yazarı bir ilahiyat uzmanıdır ve doktora tezi olarak kaleme aldığı bu çalışmasını kitaplaştırmaya karar vermiştir. Mantık alanındaki bilgisini paylaşmayı amaçlayan bu kitap, "Mantık", zihni hatalardan koruyan bir fen ve araç olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan yola çıkarak, mantığın hatalardan kaçınmak, doğru kararlar vermek ve isabetli yorumlar yapmak için vazgeçilmez bir araç olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, kitabın ilk bölümünü anlayabilmek için "Mantık Terminolojisi"ni öğrenmek gerektiğini fark ettim. Bu nedenle, kitaba ara verip önce "Mantık Terminolojisi"ni öğrenmek amacıyla konuya hakim kişilerin YouTube videolarını izledim. Eğer siz de bu alanda ilerlemek istiyorsanız, ilgili temel kavramları mutlaka öğrenmeniz gerektiğini belirtmek isterim. İmam Gazali, "akıl yürütmede bulunanları yanlışa düşüren şeylerin başında; çocukken babadan, üsttattan, faziletli kişilerden ve çevreden duyulan ve alışkanlık kazanılan şeyleri tamamen doğru kabul etme gelir." diyerek mantık hatalarının insan zihnine nasıl bulaştığını ve yerleştiğini açıklamıştır. Kitabı okuduktan sonra günlük hayatta ne kadar çok mantık hatası yapıldığını açıkça anladım. Geçmişte İmam Gazali, İbn Rüşd ve Farabi gibi birçok bilim insanı bu alana büyük önem vermiş ve ciddi çalışmalar yapmışlardır. Yazar, yanlışa düşme nedenlerini aşağıdaki gibi sıralamıştır: 1. Bilgi eksikliği 2. Karışık muhakeme 3. Önyargı 4. Yanıltma isteği 5. İhtiraslar 6. Ego koruma çabası 7. Yanılma, dikkatsizlik, acelecilik ve tecrübesizlik 8. Duyuların yanıltması ve vehim 9. Muhayyile, müdrike - irade 10. Biyolojik ve psikolojik rahatsızlıklar Bu maddelerin yanı sıra, kitapta safsatalar da detaylı bir şekilde ele alınarak tek tek incelenmiştir. Ülkemizde, maalesef safsatalara sıkça başvurulduğunu ve herkesin veya her kesimin safsata hastası olduğunu söyleyebilirim. Özellikle ikili ilişkiler ve politik konular gibi alanlarda, aşağıdaki birkaç safsata sıkça kullanılmaktadır: 1. Kişiyi hedef alan safsata (Ad hominem) 2. Kaba kuvvete başvurma safsatası 3. Otoriteye başvurma safsatası 4. İspat edilmemiş olmayı lehte delil kullanma safsatası 5. Konuyu saptırma safsatası 6. Konuyu taşarak geniş kapsamlı alma safsatası 7. Popüler olana başvurma safsatası 8. İspatlanacak olanı delil yerine koyma safsatası Bu kitap, başlangıç düzeyinde olanlar için biraz ağır gelebilir. Ancak, bu konuda ilerledikten sonra mutlaka başvurulması gereken eserler arasında olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. İyi okumalar!

Mantık Yanlışlarıİbrahim Emiroğlu · Elis Yayınları · 201121 okunma

45 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Murat Türkmenoğlu