Bir güne bir ömrün sığdığı Gün Olur Asra Bedel kitabı bizleri bozkırın sessizliğine götürür. Bir ölüm haberi, ana karakter Yedigey' in geçmişe yolculuk yaparak hayat muhasebesi yapmasına neden olmuştur. Geçmişe yolculuk sırasında efsaneler önemli bir yer tutmaktadır. Ana Beyit efsanesi ile yazar bizleri yeni ve sarsıcı bir kavramla tanıştırıyor. Öncelikle Cengiz Aytmatov'un kitapta da açıkladığı bu kavramı bir başka eserde açıkladığı şekliyle yer vermek isterim. "Gün Olur Asra Bedel adlı romanı yazmadan önce mankurt konusunu en ince teferruatına kadar araştırdım. Çocukken patavatsız insanlara "Mankurt musun yoksa?" denildiğini çok duyardık. İnsanın mankurta nasıl dönüştüğünü bilmesek de, bunun ağır bir laf olduğunu hissederdik. Mankurta dönüştürmek: İlk önce esirin saçları kazınıyor, kafasına yeni kesilmiş devenin veya sığırın bir parça derisi geçiriliyor. Kırgızlar bu deriye şire derler. İşte bu şireyi kenarından birkaç yerinden delip deriden geçiriyorlar ve kulak hizasından sıkıca çekip bağlıyorlar. Sonra esirin elini ayağını bağlayıp güneşin kavurucu sıcakları altında bırakıyorlar. Böylece esire edilen işkence çiftleşmiş oluyor. Yani, taze deri güneşin sıcağından kurudukça kafasını sıkarak kemikleri sızlatıyor, ikincisi yeni çıkan saç deriyi delip geçemediğinden tekrar kıvrılıp kafaya geçince iğne sokar gibi tüm duyu sinirlerini öldürüyor. Böylelikle insanda hafıza diye bir şey kalmıyor. Bir hafta, on gün sonra esir ölüyor veya tüm hayatını mankurt olarak hayata mahkum oluyor. Ölürse azaptan kurtulacak, hayatta kalırsa ismini, soyunu sopunu, geçmişini her şeyini unutup, sadece ve sadece sahibinin dediğini yapan bir varlığa dönüşecek."(Şafak Sancısı, s.146) Eski vücuduna saman doldurulmuş bir korkuluktan, bir mankenden farksız olan bir mankurt, kim olduğunu, hangi soydan, hangi kabileden geldiğini, anasını, babasını, çocukluğunu bilmeyen, insan olduğunun farkında bile olmayan insan görünümlü bir canlıya dönüşürmüş. Mankurt , hafızası silinmiş ve yönlendirme ile yaşamını idame ettiren bir varlıktır. Efsane halen akılda yer tutarken kitabın sonlarına doğru yazarın Yedigey karakteri aracılığıyla dile getirdiği bir söz bütün gerçekliği yüzümüze vurur. Geçmişini bilmeyen, ailesini, çocukluğunu bilmeyenin aslında bir mankurt olduğunu söyler. İnsan benliğinin oluşmasında önemli bir yer tutan geçmişin hatırlanmaması, insanın kendini bilmemesine ve yönlendirmelere açık hale gelmesine neden olmaktadır. Bu durum bazı soruların ışık hızıyla ortaya çıkmasına neden oldu. Günümüzde de mankurt var mıdır? Kendi geçmişine ve ailesine yabancılaşmış bir insan mankurt mudur? Kendi geçmişi yok edilmiş milletler mankurt olmaya mahkum mudur? Akılda deli sorular .... Bu sorular, insan benliği ve tarih hakkında derin bir tartışmaya kapı aralar. Akıcı ve sade diliyle bizleri bozkırın sessizliğinde sıcacık bazen de insanın içini yakan hikayeleri ile yolculuğa çıkaran kitabı genel olarak çok beğendim. Ayrıca dönemin şartlarından dolayı Abutalip karakterinin bilinmeyenleri Cengiz Han'a Küsen Bulut adlı eser ile ayrı olarak basılmıştır. Cengiz Han'a Küse Bulut'u okumadan bu kitabı anlamamızın zor olacağını düşünüyorum. Sağlıcakla, keyifli okumalar...

Gün Olur Asra BedelCengiz Aytmatov · Ötüken Neşriyat · 202145,5bin okunma

·

193 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.