Mai ve Siyah bir Servet-i Fünun dönemi ürünü ve Halid Ziya kaleminden çıkma bir eser olmasına rağmen nedense bana son derece sade, akıcı geldi. (Bu yayınevinden dolayı da olabilir tabi.) Eser başkarakter Ahmet Cemil'in hayat yolculuğunun Mai'den Siyah'a dönüşümünü aktarır. Ahmet Cemil'in hayalleri hayattan beklentileri ve umut dolu günlere Mai, hayatın onun bu beklentilerine cevap vermeyerek - ya da hep olumsuz cevap vererek - üst üste yaşadığı sıkıntılara ise Siyah karşılık gelir. Eserde başkarakterimiz Ahmet Cemil şiire meraklıdır. Daha sonra çeviriler de kaleme alır. Bu durum eserin yazarı Halid Ziya'yı bizzat yansıtır. Çünkü Halid Ziya da tıpkı Ahmet Cemil gibi edebiyat dünyasıyla şiir ve çeviriler aracılığıyla tanışmış, ancak ustalığını romanlarında daha gözle görülür bir biçimde ortaya koymuştur. Halid Ziya'nın "Türk romancılığının babası" olarak anılması bu durumun bir sonucudur. Halid Ziya oluşturduğu kurgu üzerinden dönemin edebiyat ortamına da net bir biçimde ışık tutar. Şöyle ki Ahmet Cemil'in şiirleri anlaşılmaz kabul edilmekte ve bununla birlikte şiir anlayışı da eleştiri oklarının hedefi olur. Yazar burada bir eski-yeni çatışmasını ele alır. Ahmet Cemil'e en ağır eleştirileri yönelten Raci eski edebiyatın savunucularından daha doğrusu eski edebiyatı savunanların önderi konumundaki Muallim Naci'nin eserdeki yansımasıdır. Henüz lise öğrencisi olduğu yıllarda babasını kaybeden Ahmet Cemil, hayattan ilk darbesini bu vesileyle almış olur. Babasının vefatı onun omuzlarına bir aile sorumluluğu bırakmıştır. Nitekim annesi de "diplomanı ne zaman alıyorsun ?" tarzında bir soru sorarak oğluna acı dolu gözlerle bakar. Bu olumsuz tablo karşısında Mirat-ı Şuûn gazetesinde çalışmaya, birtakım eserler çevirmeye başlar. Ancak bunu da yeterli görmeyerek yabancılara Türkçe öğretimi şeklinde özel dersler vermeye başlar. Hayallerine bu sorumluluk karşısında adeta dur emri vermek zorunda kalmıştır Ahmet Cemil. Ahmet Cemil'in en yakın arkadaşı ve sınıf arkadaşı Hüseyin Nazmi ile aralarındaki yakınlığı perçinleyen unsur da edebiyat ve bilhassa şiirdir. İkili çeşitli kitapçıları gezer, kitap satın alır ve onları birlikte okurlar. Hüseyin Nazmi'nin kız kardeşi Lamia ise Ahmet Cemil'in zamanla âşık olacağı kişidir. Ahmet Cemil'in bu noktaya kadar hayatındaki tek olumsuz taraf ailesini geçindirmek durumunda kalması ve bu nedenle okul iş arasında geçen günleridir. Ancak gazetenin patronu Tevfik Efendi'nin kendisinden oldukça küçük bir kızla evlenip -bu durum belki de Halit Ziya'nın Aşk-ı Memnu'yu işaret etmesidir.- gazeteyi oğlu Vehbi Bey'e bırakması Ahmet Cemil'i daha kötü günlerin beklediğinin start verilmiş şeklidir. Şöyle ki kız kardeşi İkbal'i Vehbi Bey ile evlendirir, İkbal ise bu evlilikten hiç mi hiç memnun değildir. Vehbi Bey İkbal'e oldukça kötü davranır. Bir anlamda hayatı zehir eder denilebilir. Vehbi bununla birlikte Ahmet Cemil'i de kandırarak gazeteye birçok makine aldırır ve bunlar için Ahmet Cemil'in evini ipotekletir. Evinin ipotekli oluşu ve kardeşinin de son derece mutsuz oluşu tam anlamıyla Ahmet Cemil'i bir çıkmaza sokar. Diğer taraftan âşık olduğu Hüseyin Nazmi'nin kız kardeşi Lamia'nın da başka biriyle nişanlandığını öğrenmesiyle adeta hayatındaki olumsuzluklar zirveyi görür. Böylelikle Ahmet Cemil artık bir karar vermesinin gerektiğini düşünür ve annesiyle birlikte şehri terk etmeyi kararlaştırır.

Mai ve SiyahHalid Ziya Uşaklıgil · İnkılâp Yayınevi · 201726,7bin okunma

·

109 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.