Gönderi
Rica ederim, endişelenme!
Mark Twain’in insan davranışlarının temelinin insanın kendisiyle huzur içinde olabilmesi için kendini iyi hissetmesini sağlayacak eylemlere dayandığını anlattığı kitabıdır. Belki de hayatımız boyunca önce ailemizden sonra okullarımızdan aldığımız eğitimden ve sosyal çevremizden edindiğimiz değerler ve erdemler bir anda anlamsız gelebilir bu kitabı okuduktan sonra. Oysaki Twain, insanın bir makine gibi olduğunu ve kendini iyi hissetmesini sağlayıcı eylemlerin bağlanacağı ideallerin eğitim yoluyla ne kadar yüksek idealler olması sağlanırsa hem kişinin kendisinin hem de çevresinin bundan faydalanacağını belirtir kitap boyunca. Enseyi karartmaya ve umutsuz olmaya gerek yoktur. Eğitim ise şart!
Öte yandan insan olarak kendimizi tüm diğer canlılardan o kadar yüksek görmeye meyilliyiz ve dünyayı kendi eksenimiz etrafında döndürüyoruz ki bu kitapta anlatılan kasvetli bir öğreti bize adeta güçlü bir TOKAT etkisi yaratıyor. İnsanın davranışlarında ona ilham veren, şevke getiren, moralini yükselten ruhani yapının var olmadığını gösteriyor. İnsan, içindeki görkemi ve gururu kaybetmiş gibi hissediyor. Hayal edilen ve övünülen kahramanlığın aslında göründüğü gibi olmadığını, içimizi rahatlatmak İçin fedakarlık yapar gibi davrandığımızı ve bize de öyle davranıldığını görüyoruz. Anne sevgisinin bile karşılıksız olmadığını öğreniyoruz acı acı. Kontrolü elinde tutanın içimizdeki “efendi”miz olan vicdan olduğunu fark ediyoruz ve ona sadece biat edebiliyoruz.
Her türlü dış etki içimizdeki hoşnutluk arayan efendiyi hoşnut olabileceği durumlar konusunda değiştirilebildiniz için “Coğrafya kaderdir!” sözünün ne kadar doğru olduğunu da görüyoruz kitapta. Twain, insanın içinde bulunduğu şartlar ve mizacın birleşimiyle davranışları şekillendiriyor. Bu durumda Ortadoğu’da kafa keserek içindeki efendiyi hoşnut ederek rahata eren bir kişi Kuzey Avrupa’da mahkeme yoluyla bu rahatlamayı yaşayabiliyor. Ah!
Benmerkezcilik ile kaba bencillik kavramlarını akla getiriyor Twain ve bunları kabulleniş biçimimizin aslında bizi ikiyüzlülükten kurtaracağını düşündürüyor. İnsan bu kadar olumsuz yönünü öğrendikten sonra bir daha neşeli olamaz sanıyorsanız yanılıyorsunuz.Twain’in son sözüyle ben de bu incelemeye veda etmek istiyorum:
“İnsan ırkı neşeli mi? Öyle olduğunu biliyorsun. İnsan ırkının nelere göğüs gerebildiğine ve yine de mutlu olabildiğine bakıyorum da; benim insan ırkının önüne onun neşesini elinden alabilecek yalın soğuk olgusal gerçekleri koyabileceğimi düşünerek bana fazlaca paye veriyorsun. Hiçbir şey bunu başaramaz. Her şey denendi. Başarısız oldu. Rica ederim, endişelenme.”
··
210 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.