Enam Suresi 151-153. Ayetleri Medine'de mi inmiştir?
Öneminden dolayı bu türden rivayetleri beş kıstasa tabi utmak gerekir. Biz de İbn Abbas'tan nakledilen ve Mekkî bir sûre olan En'âm sûresinin içinde yer aldığı halde Medine'de indiği iddia edilen 151–153. âyetleri bu kıstasa tabi tutalım:
1) Ses ve fâsıla açısından: Medine'de indiği iddia edilen 151–153. âyetlerin son kelimeleri olan taʼkilun, tezekkerun, tettekun, kendisinden önceki 150. ve sonraki 154. âyetin son kelimesi yu'minûn ile ses uyumu içerisindedir. Öncesi ve sonrasıyla sûrenin ses akışında en ufak aykırılık yoktur.
2) Dil açısından: 149, 150 ve 151. âyetler kul ile başlıyor. 153, 154 ve 155. âyetler bağlaçlarla anlamı birbirine ekliyor: summe, ve, ve. Dolayısıyla hem 149, 150, 151 hem de 153, 154, 155. âyetler dil açısından birbirine bağlıdır. Bu, anlamı doğrudan etkileyen bir bağdır. Mesela 154'ün girişi, âyeti önceki pasaja doğrudan bağlar: "Bereket kaynağı olan bu Kitab'ı ise (ve hâzâ...) biz indirdik ki, ona uyasınız."
3) Muhteva açısından:
a) Üç âyetin içeriği ve bütüne nisbeti: Söz konusu âyetler konu bütünlüğüne sahiptir. Yasakların sınırlı olduğunu vurgulayarak bunları sayar. Bu, kendisinden önceki pasajın cevabıdır. Çünkü bu âyetlerin öncesinde (145) yasaklanmadığı hâlde hurafeye dayalı olarak 'haram' addedilen şeyler sayılmaktadır.
b) Bütünün içeriği ve parçaya nisbeti: Parçanın önünde yer alan 146. âyet bu hastalığın tarihi örneği olan Yahudilerden söz ederken, sonunda yer alan 154. âyet Musa ve Tevrat'tan söz eder. Bölüm ahkâma dair oluşundan dolayı Medenî sayılıyorsa, öncesi ve sonrası da Yahudiler hakkında olduğu için Medenî sayılmalıdır. Tabii ki bu doğru değildir. 151-153'ün bütünün parçası olduğunu anlamanin en kestirme yolu söz konusu âyetleri bütünden çıkardıktan sonra geriye kalanı okumaktır.
4) Üslûp açısından: Sûrenin üslûbu, benzeri tüm sûreler kadar bir örnek, tüm sûreler kadar renklidir.
5) Rivayetlerin doğruluğu açısından: Ebu Ubeyd ve Taberâni'nin İbn Abbas'a dayanarak yaptıkları nakle göre bu sûrenin tamamı bir gecede indirilmiştir. Benzer bir rivayet İbn Ömer'den de gelmiştir. Bu görüş Atâ, Süfyan, ikrime ve el-Avfi'nin de görüşüdür (İbn Aşûr).
Beri yandan, Hz. Peygamber bazı âyetleri bazı olaylarin ardından okuyor, onu dinleyenlerden bazıları o âyeti orada indi zannediyordu. Bu ölçütler de göstermektedir ki, bu sûre zaman açısından bir bütünlük teşkil etmektedir. Rivayetler ise sûrenin tamamının tek celsede indiğini gösterir.
Sayfa 108-109
·
63 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.