Bir çoğumuz sırf egomuz yüzünden, bir primat olduğumuz gerçeğini kabul etmez. İnsan doğası gereği, kendini eşsiz, her şeyin merkezinde ve üzerinde zanneder, sırf bu yüzden de ölümü bir yok oluş olarak kabul edemez, yok olup gitmeyi kendine yediremez. İnsan, bu kibrinin neticesinde, çeşitli inançlar, batıllar ve mitler geliştirmiştir ve sahip olduğu hemen hemen her soyut kavramı bunlara atfetmistir, ahlak ise bunların başında gelir. Bu kitap ise konusu gereği, bize ahlakın kökenini, nereden geldiğini, nasıl evrim geçirdiğini en yakın akrabalarımız olan primatlar (maymun, şempanze, bonobo) üzerinden anlatıyor. Ön yargıları olan, bir şey okurken inanç gözlükleri ardından okumakta ısrar eden kişilerin, bilim ve felsefe kitapları okumamasi gerektiğini savunurum her zaman. Bu yargıları ardında bırakıp kitabı okuyan herkes görecekler ki; ahlak bizimle var olmadı, herhangi bir din tarafindanda insanlara tebliğ edilmedi. Kitapta okuduğum örnekler öylesine çarpıcıydi ki defalarca hayretle düşünmeye sevk etti beni. Yakın akrabalarımız primatlar hakkında ne biliyoruz? Ne biliyoruz da büyük bir öfke ve kibirle onlarla aramızda ki bağı inkar edebiliyoruz ? Bonobo ve sempanzeler dünyasındaki ahlak, toplumsal kurallar, hiyerarşi, yardımlaşma ve sosyal yapı bize o kadar benziyor ki insan hayret etmeden duramıyor. Öyle çarpıcı örnekler, bilimsel gözlemler okudum ki, bir çok yerde asil onların bizimle akrabaliklarini inkar etmeleri gerektiğini düşündüm. Ahlak bizimle var olmadi, insan dışındaki hayvan topluluklarinda şüpheye yer bırakmayacak şekilde ahlaki yapı olduğunun ispatidir bu kitap. Ahlak in insandan da önce var olduğunu, insanlarda ahlaki davranış ispatlarinin dinlerden bile önce olduğunu düşündüğümüzde, dinin konumu ne olurdu ? Yazar bu konuyu da çok güzel işlemiş. Yazarın benimde kabul ettiğim görüşüne göre, dinler ahlak kurallarının üzerine kurtuldular ve ahlakın destekleyicisi ve garantörü oldular. Ahlak ise "gökten ve gaipten" değil, doğrudan doğruya evrimin hayvanlara sunduğu bir armağandır ve insanın içinden gelir. Kitap benim en sevdiğim kitaplar arasına girdi bile, dili oldukça yalın, yazarın kullandığı kaynaklar inanılmaz fazla ve güvenilir, kendi araştırmalarının çoğu akademik temelli ve bir çok üniversite tarafından kabul görmüş durumda. Kısaca kitap şiddetle tavsiyedir.

Bonobo ve AteistFrans de Waal · Metis Yayınları · 2018329 okunma

·

107 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

M.H.K.