Halide Edip (Adıvar), 10 Ağustos 1919'da Mustafa Kemal Paşa'ya yazdığı mektupta, İngilizlerin Sivas'ta toplanarak kongreyi basmamaları için, hiç vakit kaybetmeden bir Amerikan mandasının kabulu ilan edilirse, Amerikalıların buna yanaşabileceğini söylüyor ve şöyle devam ediyordu:
"İşte bütün bunlar karşısında, davamızda yardımcı olabilmesi için, bu fırsat dakikalarını kaybetmeden ve yok olma korkusu karşısında Amerika'ya başvurmaya kendinizi mecbur görüyoruz.
Türkiye'yi azim ve irade sahibi, görüş kafalı bir iki kişi belki kurtarabilir. Macera ve savaş devri artık geçmiştir. Sizin Rauf Bey (Orbay) kardeşimizle beraber, temelleri bile çöken zavallı memleketimiz için uzakları görerek düşünüp çalışmanızı bekliyoruz."
Yalnız istanbul'dakiler değil, Mustafa Kemal'in en yakın arkadaşlarının da aynı fikirde oldukları görülüyordu. Albay Refet (Bele) Bey, Sivas Kongresi'nde Amerikan mandacılığını şöyle savunuyordu:
"Yirminci yüzyılda 500 milyon borcu, harap bir memleketi, pek verimli olmayan bir toprağı ve ancak 10-15 milyon lira geliri olan bir millet için bir dış destek olmaksızın yaşamak olanağı yoktur."
Bütün baskılara, hararetli yazı ve sözlere karşı Mustafa Kemal Paşa'nın düşüncesi tekti ve değişmedi:
"Her yönüyle istiklali tam (tam bağımsızlık)..."
Sayfa 197 - İnkılap Kitabevi; 1. Baskı, 18 Mayıs 2017
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.