Spinoza’ya göre bedenin eyleme gücünü arttıran ya da azaltan bir şey, aynı şekilde zihnin de etleme gücünü arttırır ya da azaltır. Başka bir deyişle, dışsal bir etki sonucu bedenin eyleme gücünde meydana geşen azalma ya da artma, aynı zamanda zihnin düşünme gücünde de azalma ya da artmaya yol açacaktır. Bu etkilenmeler bağlamında Spinoza üç tür duyguyu birbirinden ayırır: Arzu [cupiditas], sevinç [laetitia] ve keder [tristitia]. Zihin sevinç duygusuyla, olduğundan daha üst bir yetkinliğe erişir. O aynı oranda hem zihin hem bedenle ilgisinde düşünüldüğünde “neşe” [hilaritas], fakat sadece beden ya da bedenin bir parçasıyla ilişkili olduğunda “haz” [titillation] şeklini ve adını alır. Buna karşılık, kedere maruz kalması durumunda zihin olduğundan daha düşük bir yetkinliğe geçer. Keder, hem zihin hem de bedenle ilişkili olduğunda “melankoli” [melancholia], fakat daha ziyade beden ya da onun bir parçasıyla ilişkili olduğunda “acı” [dolor] halini ve adını alır.
Sayfa 157Kitabı okudu
·
104 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.