Eser, ilk olarak roman içinde roman gibi gözükmekte... Öyle ki kitabın ilk kısmı baş kahramanlardan Mualla'nın elindeki kitabı okumaya başlaması, bitirmeye çalışması, yaşadığı tereddütle birlikte o roman da bize yansıtılır. Biz de Mualla gibi o kitabı okumaya çalışırız. Ancak romanın diğer büyük kısmı ise asıl kahramanımız olan ismini değil mesleğini bildiğimiz Muharririn tereddütlü yaşamını anlatır.Çünkü bu kişinin hayatı baştan başa tereddütlerle geçer. Mesleğinde bir gazeteden başka gazeteye geçmesi, arkadaşlar çevresiyle bir uzak bir aşırı yakın olması...En önemlisi evlilik ve kadınlar hakkında tereddütte kalmasıdır... Aslında bu romanın asıl kahramanı bence kişiler değil "tereddütün tam da kendisidir." Çünkü sürekli altı çizilen şey bu kavramdır... Kitaptaki öne çıkan kişiler Muharrir, Muharririn evlenmek istediği ancak sonra vazgeçtiği Mualla ve daha sonra Muharrin karşısına çıkan bir kadın hayranı... Sanki roman bu Muharririn iki kadın arasında tereddütte kalması gibi görülse de olay aslında o kadar da basit ve sığ değil bana göre... Burada çok daha derin, felsefik düşünceler yatıyor. İnsanın hayatının başlı başına bir tereddüt silsilesiyle dolu olduğunun altı çiziliyor. İnsanların inanmakla inkar, yapmakla yıkmak, sevmekle nefret etmek, iyilikle kötülük, isyan etmekle boyun eğmek, ölmekle yaşamak arasında kalması anlatılır. Tabii burada Peyami Safa'nın psikolojik romanlar kaleme alması,bireye ve bireyin varoluşuna dair durumlara önem vermesi romanın neden bu şekilde yazıldığını gözler önüne seriyor. Kitabın okunması ilk başlarda zor gibi çünkü o ilk bölümdeki Mualla'nın kitapla mücadelesi ve muharrirle evlilik durumunu düşünmesi kısmı biraz sıkıcı... Mualla'nın elindeki kitabı (Peyami Safa'nın önceki kitaplarına sanki bir gönderi niteliğinde ve yine hastalıkla uğraşan bir kahraman var. Bu yüzden yine hastalıkla ve tıp ile ilgili tanımlamalar çok fazla var) bitirememesi ve bitirmekte zorlanması bizi de yoruyor. Onun dışında Mualla'nın evlilik ve Muharrirle ilgili fikirleri çok az kalmış. Boşluk doldurulamamış. Çok kafasını yormuyor gibi bu duruma...Sadece evine gelen bir iki arkadaşına soruyor o kadar... Muharrir'e gelince o da sadece bekliyor, Mualla'nın cevabını...Bir şey yapmıyor, çabalamıyor çünkü aslında o da istemiyor. Benim asıl romanda beğendiğim kısım Muharririn kitaplarını okuyup,kendisini takip eden hatta mektuplar yazan diğer kadınla olan ilişkileri... İlginçtir ki tıpkı yazar gibi bu kadının da ismi yoktur...Yani aslında var bir ismi, ama sonradan o ismin yalan olduğu ortaya çıkıyor ama gerçek ismi, hatta kimliği, nereli olduğu, nereden geldiği tam olarak bize verilmiyor. Tam bir muamma... Tam bir hayal kahramanı gibi... Öyle ki zaten Muharrir birkaç yerde ona romanesk (roman kahramanları gibi uçuk kaçık, hayalperest) tanımını koyuyor. Aslında kadın tam da öyle biri... Çünkü sevgisi, aşkı, hayatı hep uçlarda yaşıyor. Hem ölüme çok yakın hem de yaşama... Hem aşka çok yakın hem nefrete... Hep bir melonkoli içinde... Muharrin bu kadınla tanışması fazla tesadüfi gibi görünse de romanın en heyecanlı ve en okunası yeri buralardı bana göre... Kitap genel manada başarılı gibi...Ama asıl altını çizmek istediğim ve benim olumsuz manada eleştirebileceğim bazı yerler var ki bu durum Muharririn düşünceleri gibi bize verilse de asıl Peyami Safa'nın bu düşüncelerde olma ihtimali beni üzdü diyebilirim. Bunlar kadınlara, modernleşmeye karşı bakış açısı... Kadını sınıflandırması, o sınıflandırmaya göre de kadınlara karşı bazı önyargılarda olması, benim ciddi anlamda beğenmediğim ve anlamlandıramadığım kısımlar... Bu kısımlar bariz bir şekilde verilmese de alttaki mesajın bu olması bence eleştirilmesi gereken bir durum. Dediğim gibi buradaki asıl kahraman insan ruhunun yaşamıyla her şeyiyle içinde kaldığı tereddüt durumu... Eleştirdiğim yönleri olsa da yine de okunası bir kitap... Özellikle o hayali romanesk kadın Vildan (ya da her kimsen) için...

Bir Tereddüdün RomanıPeyami Safa · Ötüken Neşriyat · 20207,1bin okunma

·

460 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Leyla Arslantaş