Orhan Pamuk’un bir röportajında nasıl yazdığımı bazen ben de anlamıyorum dediği Kara Kitap; bir arayışın ve sonunda kendini bulmanın romanı, bir İstanbul romanı, bir polisiye roman, bir ansiklopedik roman, bir aşk romanı, bir aile tarihi romanı, Doğu ile Batı geleneklerinden alınmış pek çok hikayenin yeniden yazımı. Karısı Rüya ile Nişantaşı’nda yaşayan 33 yaşındaki bir avukat olan Galip’in bir anda evi terk eden karısını ve amcaoğlu köşe yazarı Celal Salik’i İstanbul sokaklarında arayışını anlatır Kara kitap. Temel konu budur ancak yazar ana konuya o kadar çok hikaye eklemiş ki yazarın zihninin zenginliği beni hayran bıraktı kendine. Bir karakter olarak İstanbul, bireysel korkularımız, kıskançlık, başkası olmak isteği ve sonunda kendini bulmak, siyasi dergilerin dünyası, Hollywood ve Yeşilçam filmleri, gazetecilik, köşe yazarlığı, farklı kişilikler, genelevler, Alaaddin’in dükkanı, zaten bildiğimiz olaylar ve metinler( Ulyss, Hüsn-ü Aşk, Mesnevi, Mantıku’t-Tayr, Dante, Poe, Borges, Karamazov Kardeşler …) işte bu aynı anda işleyen unsurlar bir yanda Galip’in kendi olma yolculuğu bir yanda Celal Salik’in köşe yazılarıyla iç içe geçer. Tıpkı Alaaddin’in dükkanının daha büyük ve karmaşık halini alır. Batı edebiyatıyla Türk- Osmanlı kültür ve Edebiyatını yanayana getirmiş. Pamuk, ilk defa Kara Kitap sayesinde İstanbul Yazarı nitelemesini hak etmiş ve kendi sesimi bulduğum kitabım demiş Kara Kitap için. Kitabı okurken tıpkı Galip gibi amacın bir sona ulaşmak değil yazarın çizdiği hikayeler labirentinde yolunu kaybetmek olduğunu anlıyor okuyucu. Aynı zamanda bir polisiye roman olan Kara Kitap’ta diğer polisiyelerden farklı olarak cinayet kitabın sonunda işleniyor ve bunu okuyunca başa dönüp kitabı tekrar okumak istiyorsunuz. Galip’in arayışı ve sonunda bulduğunun kendisi olması Şeyh Galip’in Hüsn-ü Aşk’ına benziyor. Zaten tasavvuf edebiyatının temel konularından biridir aramak ve yolun sonunda aradığın ile bir olmak. Kara Kitap’ta insanlar birbirini taklit ediyor, birbirine dönüşüyor, takma isimler kullanılıyor. ( FM üçüncü, Abdi İpekçi) Eninde sonunda herkes bir başkasında kendini keşfediyor. Zaten kitapta masalsı bir atmosfer de var ya da bir müzik dinler gibi yahut karmaşık bir resim gibi. Kitabı Türk aile yapısıyla yoğuran yazar sevdiği kadını bilinçli olarak amca kızı seçmiştir. Çünkü kadın ile erkeğin karşılaşmasının, tanışmasının zor olduğu toplumlarda insanlar aşkı da halihazırda tanığı insanlarda aramışlardır. Bir örnek de Halit Ziya’nın Aşk-I Memnu’sudur. Pamuk’un kitaplarında büyük parçalarla küçük parçalar eş, mesela Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılıp parçalanması gibi kitaptaki ailenin de nasıl bireyselleşme adı altında parçalandığını okuyoruz. Pamuk’un kitaplarında işlediği en önemli sorunlardan biri “ kimlik sorunu” zaten içinde yaşadığı aile de batılı olmak için çabalayan ama tam anlamıyla olamayan ve bunun da farkında olan, hep eksik kalan burjuvazi bir aileydi. Cevdet Bey ve Oğulları kitabında da sürekli “biz neden böyleyiz” diyordu yazar. Kara Kitap postmodern bir kitap( var olan metinleri farklı biçimde yeniden yazmak, metinlerarasılığı kullanmak, yani başka eserlere göndermeler yapmak onlardan parçalar kullanmak, özgünlüğe taklitle ulaşmak)… bu biçimsel ögeler dışında konu olarak da Galip’in kendi kimliğine ancak başkasını taklit ederek ulaşması örnek olabilir. Kara Kitap yazıldığında postmodern metinler zaten vardı yeni olansa yazarın bu teknikleri Türk-islam edebiyatının eski hikayeleriyle birleştirmesiydi. Kara kitap çok sesli, çok renkli bir kitap. Yazar da bu kitabı yazarken, yazarlığın kelimelerle yapılmış bir ressamlık olduğunu çok düşündüm demiş. Enis Batur Kara kitap hakkında; kitap modern bir yapıt değil çağdaş bir meddah anlayışı demiş. Füsun Akatlı Kara Kitap için; hayat kadar şaşırtıcı demiş, Guy Mannes Abbout, Kara Kitap’ın dünyasını Borges’in “ dört yüz sayfalık bir fantezisi”ne benzetmiş ve Pamuk’a uluslararası bir ün sağlayacağı kesin diyerek kitabın başarını öngörmüş. Çapı ve cümleleriyle, derinliği ve örgüsüyle Pamuk’un yazısı hayret uyandırıcı. Kara kitap, yazma neye yarıyorsa işte odur diye de eklemiş. Bu incelemeyi yazarken Darmin Hadzibegoviç’in Kara Kitap’ın Sırları kitabından yararlandım. Okuduğum için kendimi çok şanslı saydığım kitaplardan oldu. Tartışmasız okuduğum en iyi kitaplardan biri. Okuyan herkes şanslı saymalı kendini. Çok okumalar arkadaşlar.

Kara KitapOrhan Pamuk · Yapı Kredi Yayınları · 20229bin okunma

·

1.185 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.