Kitaptaki üç öyküde de insanlar huzuru, barışı, Tanrı'yı ve kendilerini arıyorlar, bu arayış sırasında kendi yaşamlarını sorguluyorlar. Üç öyküde de barış özlemini dile getiren yazar, savaşın, şiddetin, gücün ve öldürmenin acımasızlığına vurgu yapıyor. Üç öykünün ikisi Kutsal Kitap'tan, üçüncüsü bir Hint efsanesinden alınma. Yazar Üçüncü Güvercinin Hikayesi için Kutsal Kitap'taki Nuh Tuf a nı'ndan esinlenmiş. Eski Ahit'teki hikayede Nuh, vii suların çekilip çekilmediğini anlamak için önce bir kuzgun gönderir. Kuzgun uçup gider fa kat geri dönmez. Sonra bir güvercin gönderir , konacak yer bulamayan güvercin gemi ye geri döner. Yedi gün sonra Nuh güvercini tekrar salar , güvercin gagasında yeni kopmuş bir zeytin dalıyla gelir. Nuh suların çekilmiş olduğunu anlar , yedi gün bekledikten sonra güvercini tekrar gönderir , bu kez güvercin geri dönmez.Çünkü tufan sona ermiştir, dünya barışı, huzuru bulmuştur. Ancak Zweig'ın öyküsündeki Üçüncü Güvercinin geri dönmeme nedeni tam tersidir. 1916 yılında basılan öyküde savaşın dehşeti engeller güvercinin geri dönmesini. Rahel Tanrı'yla Hesaplaşıyor'da ise yazarın çok sevdiği merhamet ve hoşgörü konusu işleniyor. Tanrı'nın karşısı na çıkan ve yoldan çıkan çocuklarını affetmesini isteyen, Tanrı'ya yalvaran, O'na sonsuz merhametini ve sabrını hatırlatan Rahel gibi Zweig da insanlığı barışa, hoşgörülü ve merhametli olmaya çağırıyor. 1929 yılında basılan öykünün ana kaynağı yine Kutsal Kitap. Yakup'un Rahel'le tanışması, dayısının yanında kaldığı süre içinde Rahel'e aşık olması, onunla evlenebil mek için Lavan'ıri yanında yedi yıl çalışmaya razı olması, Lavan'ın düğün günü rahel ile Lea'nın yerini değiştirmesi Kutsal Kitap'ta anlatılanlarla aynı, sonrası yazarın yaratısı. Bir Avrupa hayranı olan ve Avrupa'yı entelektüel vatanı olarak gören Zweig, Avrupa dışındaki düşünce ve yaşam biçimlerine de ilgi duymuştur. Bu konudaki ilk teşvik 1907'den itibaren dostu olan Walter Rathenau'dan gelir. Onun önerisiyle Birinci Dünya Savaşı öncesinde birçok Almanca yazan yazar gibi Zweig da 1908 yılı sonlarında dört aylığına Ceylan, Burma ve Hindiçin'e gider. Daha gemi yolculuğundayken sınıf l arın ve ırkların katı ayırımını görün ce dehşete kapılır. Zweig'ın Hindistan'a duyduğu ilgi tüm yaşamı boyunca üzerinde durduğu, önem verdiği etik konularla beslenir. Ölümsüz Kardeşin Gözleri öyküsünde Avrupa'da 20. yüz yılın başlarında Tolstoy, Romain Roland ve Hindistan'da Mahatma Gandhi'nin ortaya attığı soruları ciddi bir şekilde ele alır. Zweig daha önceleri düşünce dünyasına son derece uzak olduğu Hintli yazarlara ve Hint felsef e sine yıllar sonra ilgi duymasının, onlardan etkilenmesinin nedeninin savaşın Avrupalının bilincine yerleştirdiği Şiddet, Güç/İktidar ve Mülk sorununa bu halkın son derece farklı, çok derin ve çok insancıl yaklaşması olduğunu söyler. Bundan kısa bir süre sonra da 1922'de bir Hint hikayesi formunda, Şiddet, Güç/ İktidar ve Mülk sorununu işlediği ancak olumlu bir çözüm sunmadığı Sonsuz Kardeşin Gözleri adlı eserini yazar. Aynı yıl Hermann Hesse'nin Siddharta'sı da yayımlanır. Sonsuz Kardeşin Gözleri öyküsünde tüm savaşların bir cinayet, öldürmenin en büyük suç olduğuna inanan Zweig haksızlık yapmadan, suç işlemeden, günaha girmeden yaşamak mümkün müdür, sorularını sorar ve kahramanı Virata'ya şunları söyletir: Birini öldürmek aslında kardeşini öldürmek demektir.kılıç güç demektir,güç de adaletin düşmanıdır . Öldürmek günahtır ve kim bu günaha ortak olursa aslında o da bir katildir . Öyküde Virata ve diğer kişiler realist karakterler değil, idealist tiplerdir. Okur Zweig'ın, psikolojilerini büyük bir titizlikle işlediği diğer novella ve öykülerindeki figürler gibi Virata'yla kendisini özdeşleştiremez, ancak bu felsefi öyküdeki kaçınılmaz çatışmalar ve her biri için bulunan geçici çözümler okuru kendi bakış açısını netleştirmeye zorlar. Bu öyküde her zaman, Avrupa'da ise savaş ve savaşlar arasındaki köklü değişimler sırasında o yakıcı soru, Şiddete, Güce ve Mülke ahlaki açıdan nasıl doğru yaklaşılır sorusu sorulur, ancak yanıt verilmez . Örneğin öykünü n kahramanı Virata, tüm çabaların hedefi olan mutlak saflığa erişe-ıx meden sosyal sorumluluk ahlakına veda eder. Yani Zweig bize nasıl olmayacağını gösterir ancak olumlu bir çözüm sunmaz .

Rahel Tanrı’yla HesaplaşıyorStefan Zweig · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202119,6bin okunma

·

107 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mehmet ince