İnsan tarihi X Alet tarihi
Kült (kültür) tarihi X Madde, medeniyet
1) İnsan tarihi (Kült) Semadaki prolog ile başlayıp, özgürlük fikrinin zaferiyle gelişerek ahlaki yaptırım olan korkunç mahkeme ile nihayete erecek insani dram.
2) Alet tarihi (madde, medeniyet) entropiye, yani sınıfsız topluma geçildiği zaman sona erecektir.