Ardavirafname yazılış sebebi ve içeriğindeki konulardan anlaşılacağı üzere Zerdüşt inanç esaslarına göre yaşamayı sağlama gayesiyle insanlara cennet, arâf ve cehennem makamlarında insanlara verilen ödüller ve cezaları anlatarak bilgi aktarmaktadır. Aradavirafname insanın ölmeden önce rüyadayken cennet ve cehennemi de içeren gezme konusunda kaleme alınmış en eski tarihsel kaynaktır. Ardavirafnameye başlarken en başta konuyu ele alabilmesi için İSRA suresini bilmek gerekiyor. İSRA suresi; “geceleyin yürümek” anlamına gelen “İSRA” Miraç yolculuğunda, HZ. Muhammed Peygamberin bir gece, Mekke’den Kudüs’e götürülmesini ifade eder. Bu konu ile bağdaştırmamız tabi ki Miraç kavramı ike olmasa da, geceleyin yürümek veyahut bir yerden bir yere gitmek kavramı ile alakalıdır. Ardaviraf yeşil bitkiyi içtikten sonra 7 günlük bir yolculuğa çıkıyor. Bu yolculuk cennet, arâf, cehennemi seyahat edip, oraları tasvir eder. Kitapta ise 16 - 106. bölümleri arasında yer alan 85 bölüm ile kitapta en fazla konusu geçen bölüm cehennemdir. Burada 7 sayısı çok dikkatimizi çekmektedir. Çünkü Peygamber Efendimizin de Miraç gecesinde 7 kat semayı dolaşmasıdır. ( 1 - Hz. Âdem, 2 - Hz. İsa ve Hz. Yahya, 3 - Hz. Yusuf, 4 - Hz. İdris, 5 - Hz. Harun, 6 - Hz. Musa, 7 - Hz. İbrahim ile görüşür) Ardavirafname’deki 7 sembolü tabiki bunlarla bitmiyor; 7 uyku, 7 adam, 7 mektup… İslamiyet göre de; cehennem 77 ayette mevcuttur. İslamiyet inanıca göre de Cehennemin 7 kapısı vardır ( el-Hicr 15/44 ) Ardaviraf göğe yükselirken Suruiş ve Tanrı Azer ona rehberlik etmiştir. Peygamber Efendimize ise Cebrail Aleyhisselam eşlik etmiştir. Buradaki eşlik etme ve rehberlik konusu da benzer olduğunu görmekteyiz. Ardavirafname’deki köprü figürü de, bizdeki Sırât Köprüsü ile benzerliklerini görmekteyiz. İslamiyet ve Zerdüşlük dinlerine göre cehennem üzerine kurulmuş dar ve geçilmesi güç köprü olarak karşımıza çıkmaktadır. Ardavirafname de ise cennete gidecekler 10 mızrak genişlikte bir köprüde, cehenneme gidecekler ise jilet kadar ince yoldan gidlmektedir. Ebu Said el Hudri’nin rivayetine göre “ bazıları bu yolu göz kapayıp açana kadar ve şimşek gibi geçecektir, kimileri ise cehennem ateşine dökülürmüş” buyuruyor. Burada da benzerlik söz konusudur. Cehennem konusuna geçicek olursa… Ardavirafnameye göre Cehennem; karanlık, sıcak, kötü kokulu bie yerdir. Burada olan her kişinin günahına göre cezaları mevcuttur. İslamiyete göre de cezalar işlenen suçların cinslerine göre; dilleriyle suç işleyen cezaların dilleriyle, elleriyle işleyenler cezalarını elleriye çeker. Burada da benzerlikler söz konusudur. Ardavirafnameye göre cehennem de cezasını çekip af diledikten sonra cennete giderler. İslamiyet’te de insanlar günahları kadar azap edilir, sonra oradan cennete giderler. Bu iki konununda ortak olduğunu gözlemlemekteyiz. Ardavirafnameye göre cehennemin çoğunluğu kadınlar, din adamları ve siyasilerdir. Dikkatimi çeken konu ise Peygamber Efendimiz Miraca çıkarıldığında “ Cehennemin büyük bölümünün kadınların ve zenginlerin teşkil ettiğini gördüm” buyurmasıdır. Bu konuda da bağdaştırmamız çok doğal. İslamiyet’te ki zebani figürü, Ardavirafnamede ki zebani figürü ( uzun bekçiler ) ile özdeşleşmektedir ve ortaklık gözükmektedir. Ardavirafname’de ki 92 adet kötülük ve günah mevcuttur. Burada ki çoğu günah ve kötülük, İslamiyet’te ki günahlar ile ortak özellikler göstermektedir. Bunlardan bie ikisini örnek vermek isterim. - Ardavirafnemeye göre kadınların ağızından kötü söz çıkması ve kocalarına karşı nankör davranmaları günah olarak kabul edilir ve cezası vardır. İslamiyet’te de İbnu Ömer Radiyallahü anlattığına göre; Peygamber Efendimiz bir bayram namazında kadınlar tarafına geçerek “ ey kadınlar cemaati sadakada bulunun, istiğfarı çok yapın. Zirâ ben siz kadınların cehennemde çoğunluk teşkil ettiğini gördüm “ buyurdular. Dinleyenlerden cesaretli bir kadın “ niye cehennemliklerin bir çoğunu kadınlar teşkil ediyor, neyimiz var? “ diye sordu. Peygamber Efendimiz “ ağzınızdan kötü söz çıkıyor ve kocalarınıza karşı nankörlük ediyorsunuz” demektedir. Görüldüğü üzere bu konularda da ortaklık söz konusudur. - Tabi ki bağdaşan örnekler gibi zıtlıklarda mevcuttur. Ardavirafnameye göre “ çocuklarına süt emzirmemek ve onları çelimsiz bırakmak “ bir günah ve suç olarak görülmektedir. İslamiyet’te kadının hak ve görevleri açıklandığında “ çocuk emzirme ve ev süpürme “ ile dahil görevli olmadığı söylenir. Babanın imkanı dahilinde ( Ruhsat ) sür annesi tutması gerekmektedir. Bu konuda bie aykırılık söz konusudur. Tabi aykırı bazı olaylarda olması beraberinde çoğunluk olarak birbirine benzediği görülmektedir. Bir yorum katmak gerekirse İslamiyet Medeniyetin ve Dinin başlangıcı olarak yolara çıkarsak, Ardaviraf İslamiyet’i görüp, okuyup, tanıyarak böyle bir kitap ve kuralların ortak olması şaşırtıcı bir ihtimal olmasa gerek. Sembol konusuna gelicek olursak; Ardavirafname de kullanıla semboller ( sayı, renk, koku ) kullanım amacı olarak insanın zihninde kalıcılığı olarak yorumlanabilir. Burada kullanılam sembollerin insan zihniyle alakalı olarak insanların sayı ve renk bölümü daha kalıcı olduğu için kullanıldığını düşünmekteyim.

ArdavirafnameArdaviraf · Pinhan Yayıncılık · 2019164 okunma

·

273 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kadir Kandemir