Peki Türkiye'de Kimler İyi Yaşar?
Nekrasov'un doruk yaptığı eser olarak anılan Rusya'da Kimler İyi Yaşar 19. yüzyıl Rusya'sının tam bir "insan manzaraları"dır. Puşkin'in Yevgeniy Onegin'i gibi, Nekrasov'un poemasını da 19. yüzyıl Rus halk yaşantısının ansiklopedisi saymak abartı olmaz.
*
Bir grup mujiğin Rusya'da kimlerin mutlu yaşadığı sorusunun peşine takılarak yanıt arama serüvenleri içinde, dönemin Rus toplumsal hayatının bir panoramasının yanı sıra, köleci sistemin insan davranışlarındaki insanlık dışı yansımalarını da, kölelik ruhunu şiddetle reddederek başkaldıran insanı da görürüz. Rus tarihsel yaşantısının toprak ve ter kokan karanlığına şiirini bir meşale gibi dikmiştir.
*
Nekrasov, katı ve acımasız gerçeklikten süzdüğü hümanizmini bütün şiirlerine ve poemalarına yedirmeyi bilmiştir. Onu sahte hümanistlerden, yoksul insanın yaşamı karşısında acı duymayı erdem sayan "hayırsever" liberallerden ayıran temel özellik, insan sevgisinin tohumunu, zulme ve sömürüye karşı beslenecek bir öfkenin toprağında yeşertmek gerektiği gerçeğine inanmış olmasıydı.
*
Olaylara ve insana bakışı daha çok eleştireldir. O, Rus toplumsal yaşantısını kendi gerçekliği içinde, şair duyarlılığıyla kavramış bir şairdir.
1861'de kölelik hukukunun resmen kaldırılıp toprak reformunun uygulanmasının, Rusya açısından ilerici tarihsel önemini kavrayan Nekrasov, bu durumun ezilen yığınların yaşamında köklü bir değişime yol açmadığını da iyi görmüştü. Şair, feodal Rusya'nın kapitalist üretim ilişkilerine geçtiği köprü üstünde yaşananları yakından izlemiş, derin toplumsal çelişkilerin burgacında savrulan insanı şiirinin merkezine almıştır.
*
Nekrasov, şiirlerinde ve poemalarında hep olumlu tipler yaratmak ve bu tipleri idealize etmek gibi bir ters duruma düşmemiştir. Sert Rus doğasının ustaca betimlemesi içinde, kendi sınıfsal gerçekliğinin bilincine varamamış, votka ve şarabın uyuşturduğu miskin tiplerle de karşılaşırız onun yapıtlarında. Özellikle dünyaya sanki acı çekmek için gelmiş çilekeş Rus kadınları Nekrasov şiirinin hep odağındadır.
Şairin hafızalara kazınan o muhteşem diyaloğuyla incelemeyi bitirmek isterim.
Kimler mutlu yaşıyor,
Kimler rahat ve tasasız, Rusya'da?
Roman: Pomeşçikler, dedi,
Demyan: Memurlar,
Luka: Papazlar, dedi.
Koca göbekli tüccarlar!
Dedi Gubin kuzenler,
İvan ile Mitrodor.
İhtiyar Pahom kederlendi
Ve bakarak yere söylendi:
Kalburüstü soylu zatlar,
Bakanlar.
Prov'sa: Çar, dedi..
Rusya’da Kimler İyi Yaşar
·
253 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.