Yüce Allah başka bir hakikati açıklarken hüküm olarak daha güçlü olmak üzere şöyle
buyuruyor: "Yu-licu'l Leyle fi'n Nehari ve yulicu'n Nehare fi'l Leyli / Geceyi gündüze katar,
gündüzü de geceye katarsın." (Al-i İmran, 27) Böylece yüce Allah bunu bir tür manevi
cinsel birleşme olarak nitelendiriyor, çünkü eşya bu ikisinin arasından, onların ilişkilerinden
türer. Bu anlamı şu sözleriyle de pekiştirir: "Yuğşi'l Leyle'n Nehare / Geceyi, gündüze
bürüyüp örten." (A'raf, 54) Bu cümle, şu ayetteki anlamı çağrıştırıyor: "Felemma teğeşşaha
hamelet hamlen hafifa / Eşi ile birleşince (eşini bürüyünce) eşi hafif bir yük yüklendi."
(A'raf, 189) Burada yüce Allah kinayeli olarak cinsel ilişkiyi kast etmektedir. Dolayısıyla
gece ve gündüzün her biri diğeri için bürüyen, aynı zaman da bürünen konumundadır.
Yani her biri diğeri için eş ve koca mahiyetindedir. Buna göre gündüz vakti türeyen her şeyin
annesi gündüz, babası da gecedir. Türeyen her şeyin annesi gece, babası da
gündüzdür. Şu halde bürüme, çekip çıkarmadan farklı bir' hükme tabidir. Çünkü çekip
çıkarma, gündüzün bürüyen ve bürünen olmaktan dönmesi vaktidir, gece de öyle. Ne var
ki, sadece bir çekip çıkarmadan söz ediliyor, diğerinden değil. Bunun nedeni de zahirbatın,
gayb- görünen âlem, ruh- cisim, harf- anlam ve benzeri durumların varlığıdır. Çünkü
bürüme bütünüyle ruhtur, döndürme ise bu bürüme ruhunun cismi konumundad ır. Bu
yüzden gece ve gündüz bürüme içinde döndürülüp dururlar, döndürülme içinde
döndürülmele-ri gibi. Biri cisim âleminde öbürü de ruhlar âleminde geçerlidir. O halde
gündüzün döndürülmesi gecenin bürümesi için, gecenin döndürülmesi ise gündüzün
bürümesi içindir. Buna karşılık çekip çıkarma bir kere zikredilmiştir, çünkü erbabına açıktır
bu durum. Öbür çekip çıkarmadan söz edilmemiştir, çünkü biri bilinince diğeri de malum
olur. Eğer bu döndürme olmasaydı, gözlemleyen kimse bürümenin tekrarlanmasına ihtiyaç
duydukça bu durum tekrarlanmazdı. Çünkü bunlardan birinin tekrarlanması öbürün
tekrarlanması için olmasaydı, o zaman varlık âleminde cisimsiz ruh veya ruhsuz cisim
olacaktı. Böyle bir şey kesinlikle olamaz. Bu yüzden her ikisinin tekrarlanması
kaçınılmazdır.
59 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.