Anlaşılması zor görünen ve bu yüzden yanına yaklaşılmayan, dahası ancak özel eğitimli insanlara mahsus sanılan sanat ile ilgili birtakım genel konu ve eğilimleri anlaşılır kılan nefis bir özet... Kitap, estetik üzerine belli başlı felsefî görüş ve tarafları su gibi bir üslûp ile aktarıyor ve meraklılarının merakını, en azından başlangıç seviyesinde, giderebiliyor. Ortaya çıkıyor ki büyük büyük, süslü püslü, anlı şanlı lâflar, onları bizim için çeviren duru kafalı çevirmen veya aktarıcıların elinde gayet basit ve kavranabilir fikirlerden ibaretmiş. Hatta bazı meşhur filozofların (örneğin Derrida) fikirleri de sıradan olmanın ötesinde, adeta gevezelikmiş... Makâlelerde anlatıldığı üzere, pek çok toplumsal konuda olduğu gibi, sanat alanında da işleyen bir tahterevalli var: Bir zaman geliyor seçkinci, akılcı, eğitimli ve "dışarıya kapalı" taraf ağır basıyor; başka bir zaman geliyor, ağır basan, kitleci, duygucu, anarşist ve "dışa dönük" taraf oluyor (sanatın demokratikleşmesi?)... İnsanlar olarak bu dünyaya izler bırakıyoruz: Bazılarını kolayca, kendiliğinden, bazılarını ise az çok özenerek... İşte bu az çok özenerek bıraktığımız işlerden bir tanesinin adı da "sanat". Onu icra ettiğimiz anda, kaçınılmaz olarak o da bize etki ediyor ve bizim tüm yorumlarımız (felsefe, estetik, vs.) işte bu etki ve karşı-etkinin farklı farklı (sonsuz) yüzleri. Mutlak bir ölçütü olmayan her şey gibi, burada da ele aldığımız konunun, içine hemen herkesin bir şeyler atabileceği bir dilek - şikâyet kutusu olduğunu unutmamalı. (Bence unutmamak gereken bir başka şey de, sanatsız da yaşanabileceği ve konu hakkında yorumda bulunurken bu gerçeği hesaba katmak gerektiği...) Yine de eğitime, deneyime, adanmışlık ve "sağduyu"ya saygı duyulması gerektiği kanaatindeyim. Dünyada ne kadar insan varsa, o kadar farklı sanat görüşü, zevki, uygulaması ve hatta tanımı olduğunu kabul ediyorum. Klasik müziğin yanı sıra rap müziğin de bir sanat olduğunu da... Ama bunlar arasında hiçbir nitelik farkı bulunmadığını söylemenin aşırıya kaçmak ve belki saçmalamak olduğundan eminim. Neden? Neden bazı türleri diğerlerinden üstün tutmalı? Bunun herkesi ikna edici bir cevabı yok. Verilebilecek tüm cevaplara da zaten daha önce başvurulmuş. Bunu kabul ederek bana uygun gelen cevaplar ise şunlar olabilir: (Daha fazla) "Aracısızlık", "kalıcılık", "zorluk" ve her ne kadar kaygan bir söz olsa da "sağduyunun sesi"... Sanat olmadan da yaşanır dedim ama, yaşamak ve hayatta kalmak arasındaki fark da malûm...

Güzelin ve Çirkinin ÖtesindeSüreyya Su · Can Yayınları · 201718 okunma

··

329 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Haydudu