İranlı olan Ömer Hayyam astronom, şair, bilgin ve filozoftur. Rubai türünün kurucusudur. Batı ülkelerinde adına birçok dernek kurulmuş, rubaileri bütün Batı dillerine çevrilmiştir. En büyük eseri "Cebir Risalesi"dir. Celali Takvimini icat etmiştir.
Ömer Hayyam’a göre; “Dünyanın ötesinde ikinci bir dünya yoktur; en şaşmaz kılavuz akıldır.”
Ebu'l-Alâ-i Maarrî:
Büyük bir Arap şairidir. Kasideleriyle meşhurdur.
Üstadımızın ifadelerinden bu iki zatın, şiirlerinde (rubailerinde ve kasidelerinde) nefse ve şehvete hitap eden ahlaksızca mesajlar verdikleri için, ehl-i hakikatin tenkitlerine muhatap oldukları anlaşılıyor.
Said Nursi, Ömer Hayyam'ın eserleri hakkında şu tespitlerde bulunmaktadır: "Üdeba-yı İslâmiyenin meşhurlarından, bedbinlikle maruf Ebu'l-Alâ-i Maarrî ve yetimâne ağlayışıyla mevsuf Ömer Hayyam gibilerin, o mesleğin nefs-i emmâreyi okşayan zevkiyle zevklenmesi sebebiyle, ehl-i hakikat ve kemalden bir sille-i tahkir ve tekfir yiyip "Edepsizlik ediyorsunuz, zındıkaya giriyorsunuz, zındıkları yetiştiriyorsunuz"(1) diye zecirkârâne tedip tokatlarını almışlar." (2)
Bir çok bilim adamınca Batıni, Mutezile anlayışlarına dâhil görülür. Evreni anlamak için, içinde yetiştiği İslam kültüründeki hakim anlayıştan ayrılmış, kendi içinde yaptığı akıl yürütmeleri eşine az rastlanır bir edebi başarı ile dörtlükler halinde dışa aktarmıştır.
Hayyam Rûbailerinde "abarttığı" şarap ve zevk düşkünlüğü, ayrıca İslama aykırı düşüncelerini yansıtması ile zamanında ve daha sonra rûbailerini okuyan geniş çevrelerce dışlanmıştır.
"Geçmiş-gelecek masal hep / Eğlenmene bak ömrünü berbat etme" diyen Ömer Hayyam, hayvânî hisleri tahrik eder, dünyayı bir çayır, bir mera gibi değerlendirir.
Dipnot:
1. bk. İbnü’l-Cevzî, Telbisü İblîs 134-136; Süleyman İbni Abdillah, Şerhu Kitabi’t-Tevhîd s. 616; İbni Teymiyye, Kütübü ve Resailü ve Fetâvâ İbni Teymiyye 7:571, 8:260.
2. Said Nursi, Sözler, 30. söz.
··
400 görüntüleme
Ömer Hayyamın doğru eleştiri leri şiirleri var fakat dini bakış açısı yanlıştır. Din bunlar gibisinden öğrenilmez.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.